GRENSPALEN TUSSEN BELGIE EN NEDERLAND
Deel 19 Grenssteen 167 tot en met Grenspaal
173
In dit gedeelte worden de grenspalen
getoond vanaf GP 167 aan de ZuidWillemsvaart in
Bocholt tot GP 173 in Hamont.
Hier moet de Belgische gemeente Bocholt gronden
afgeven aan Nederland en wordt de grens rechtgetrokken We passeren voor de
tweede keer de Zuid Willemsvaart en we komen aan het contactpunt tussen de
Nederlandse provincies Limburg en Brabant.
PLATTEGROND
GRENSPAAL 167
Deze paal staat aan de Zuid
Willemsvaart. We zijn de Zuid Willemsvaart al eens tegengekomen bij
GPn 104 en 105. Oorspronkelijk had Napoleon hier
begin 1800 het idee om hier een kanaal aan te leggen dat de Schelde met de
Rijn moest verbinden: het Canal du Nord of te wel de Noordervaart. Zo kon
hij de Nederlandse havens en de tolheffingen omzeilen. Nederlands Limburg
behoorde tot de Zuidelijke Nederlanden en was toen Frans. In 1806 is men
begonnen met de werkzaamheden. In 1811 werden de werken stilgelegd
nadat Nederland ondertussen ook onder het bewind van Napoleon kwam en aldus
het belang van de Noordervaart afnam. Het stuk Noordervaart dat nu nog
gebruikt wordt is het stuk tussen Lozen en Helenaveen. Het stuk Zuid
Willemsvaart tussen Lozen en Smeermaas was oorspronkelijk een voedingskanaal
van 4 à 5 meter breed.
GRENSPAAL 168
GRENSSTEEN 168a
GS 168a ligt droevig in twee stukken gebarsten
midden in een grote akker. Hier is goed te zien
dat er een nieuwe grens is getrokken diagonaal over het
akkerpatroon. De oude grens van Bocholt
met Budel ligt een beetje verder en is ook nog
goed te herkennen in het landschap.
GRENSSTEEN 168b
GS168b is in twee stukken gebarsten.
GRENSMARKERING 168x
( foto Rien de Schipper )
Halverwege GS 168b en GP 169
vond ik dit bermpaaltje pal op de grens. Ik vond het vreemd en heb er
geen aandacht aan geschonken. Later ben ik er achter gekomen dat heden
ten dagen op dit punt de provincies Belg. Limburg, Ned. Limburg en Noord
Brabant hier tesamen komen. Hier heeft een grenscorrectie plaats
gevonden tussen Noord Brabant en Ned. Limburg.
GRENSPAAL 169
GP169 staat midden in een moeras en is tevens het punt
waar Nederlands Limburg ( Weert ) ophoudt en waar Nederlands Brabant ( Budel
) begint. Vanaf GP 169 gaat de grens naar het noorden. In het
protocol van 1843 was dit punt een drieprovincieënpunt tussen Nederlands
Limburg, Belgisch Limburg en Noord Brabant. Heden ten dage is de grens
tussen Nederlands Limburg en Noord Brabant opgeschoven naar het oosten zodat
de belangrijke functie niet meer voor GP 169 is weggelegd. Het nieuwe
drieprovincieënpunt wordt nu gemarkeerd door het bermpaaltje.
GRENSPAAL 170
Deze paal staat maar 30 meter verder dan GP169 en is
het contactpunt tussen Hamont (B),
Bocholt(B) en Budel
(NL). Het is hier zeer nat.
Je zakt bijna tot je knieën in het moer.
GRENSSTEEN 170a
GS 170a staat naast een zandweg die de grens kruist.
Kijkrichting is naar GP170.
GRENSSTEEN 170b
GS 170b ligt in de sloot.
GRENSSTEEN 170c
Pas in maart 2006 gevonden met tip van
grenspaalwandelaar Jos Swinnen. Staat ongeveer 100m ten noorden van de
Fabriekstraat in Hamont. Alleen de voet is er nog. De top is verdwenen.
GRENSSTEEN 170d
Volgens de akkergrenzen is er een kleine knik in de grens bij GS 170d.
GS 170c heb ik niet kunnen vinden.
GRENSSTEEN 170e
Staat aan de achterkant van enkele huizen van Hamont ( B ) en duidt een
kleine knik in de grens aan.
GRENSPAAL 171
Staat midden op een oprit naar een huis een beetje
achterin nog net in België. Een beetje verder
staat een van de vijf Douanepalen van Budel ( NL
).
DOUANEPAAL
De palen worden vaak 'douanepalen' genoemd, omdat ze in de
zeventiende eeuw werden geplaatst voor de Admiraliteit van de Maas
('Maze'), gevestigd te Rotterdam die in deze zuidelijke streken de
in- en uitvoergelden incasseerde. Vier van deze palen zijn nog
origineel, één exemplaar is enige jaren geleden opnieuw gemaakt. De
palen laten het wapen van genoemde instelling zien: een schild met
klimmende leeuw en zeven pijlen (op de nieuw gemaakte ontbreken deze
curieus genoeg) op twee gekruiste ankers en de letters PPP, die
betekenen: "Pugno Pro Patria", ofwel: "Ik vecht voor het vaderland".
Dat vaderland was de Republiek der Verenigde Nederlanden. De palen
markeerden namelijk de staatsgrens die in 1648 bij de Vrede van
Münster ontstond toen de Meierij aan dit gebied werd toegevoegd. Aan
deze grens werden diverse 'douanekantoren' gevestigd, onder andere
een te Budel. Hier werden de 'convoyen en licenten', in- en
uitvoergelden, geheven door Staatse ambtenaren, die protestant
moesten zijn en zo bijdroegen aan de opvallende grootte van de
hervormde gemeente Budel-Gastel. De palen werden vermoedelijk in
1662 geplaatst
GRENSSTEEN 171a
GS 171a staat aan de achterkant van een Belgisch huis.
GS 171b heb ik niet kunnen vinden.
GRENSPAAL 172
GP172 staat aan de weg naar het gehucht Toom naast de
Erkbeek. Hier een beetje verder vond ik een tweede van de vijf
Budelse douanepalen.
DOUANEPAAL
GRENSSTEEN 172a
GS 172a ligt helemaal verborgen tussen het riet op de
oever van de Erkbeek die hier de grens vormt.
GRENSSTEEN 172b
De grens maakt hier een raar knikje naar het
oosten. Om deze knik te bevestigen staat GS 172b
in het uiterste puntje van deze knik.
GRENSPAAL 173
Een mooie zilverkleurige grenspaal temidden van de
akkers en de bossen.
GRENSSTEEN 173a
(klik op de foto voor vervolg)
Terug naar : map grenspalen België-Nederland
Terug naar : start pagina