Literatuur

Literatuur: als ex-bibliothecaris-documentalist kon ik deze site natuurlijk niet zonder een literatuurlijst laten.

AARDOOM, L
CAART der LIMIETEN van de HOOGE EN VRIJE HEERLIJCKHIJDT van HET LOO
Canaletto, 1989. - (Uitgave in samenwerking met De Stichting "Nederlandse Buitenplaatsen en Historische Landschappen")
(info van Frans Meeus: "het betreft hier een beschrijving van de Heerlijkheid "Het Loo" wat overeenkomt met de huidige gemeente Apeldoorn. Er staan een aantal kaarten en foto's in van het gebied waaronder een aantal foto's van grenspalen die indertijd rondom het gebied geplaatst zijn en waarvan er in de jaren tachtig van de vorige eeuw er nog bestonden")

AGTERHOF, Henk - GAL, Jan
De douane uit beeld
Doetinchem: Staring Instituut, 1992. 160 p.: ISBN 90-73667089.

AGTERHOF, Henk
De grens in de Achterhoek: Staatsgrens - Douanengrens
Winterswijk: Vereniging Het Museum, 1991. 280 p.: ill. ISBN 90-70560-16-X.
(Uit de inleiding: "Dit boek bevat een stuk grensgeschiedenis van de Achterhoek. Het bestaat uit twee delen. In het eerste deel wordt de grens als staatsgrens besproken, met als onderdelen: het ontstaan van de grens, de onenigheden over de loop van de grens, de besprekingen hierover tussen afgevaardigden uit Gelre en Munster in 1732, 1765 en 1766, de inhoud van de afgesloten overeenkomsten, de afbakening door middel van grensstenen en grenspalen en het onderhoud aan en het toezicht op die stenen en palen. Ook komt de grenscorrectie uit 1949 ter sprake, die in 1963 weer ongedaan werd gemaakt.
Het tweede deel gaat over hoe de staatsgrens tevens douanegrens werd. Met het oog op de grote veranderingen die er op het gebied van het douanetoezicht komen en al ten dele ingevoerd zijn is ruime aandacht besteed aan de werkzaamheden van de douane. Eerst wordt het ontstaan van het douanetoezicht in het algemeen besproken. Vervolgens, meer in detail, in het grensgebied van de Achterhoek en een deel van de Liemers. Het douanetoezicht veroorzaakte botsingen met de grensbewoners, die zich belemmerd voelden in hun dagelijkse werkzaamheden.
De vaste tegenhanger van het toezicht was het smokkelen. Ook hieraan is ruim aandacht geschonken.
Verder is een blik naar de toekomst gemaakt, een tijdperk waarin de grensbewaking aan de landgrens bijna geheel"zal zijn verdwenen. De grens is en was soms een vluchtgrens. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de periode 1933-1940, toen veel vluchtelingen de grens passeerden.")

ALLERS, Har
In een verenigd Europa werken aan de grens
Informatieblad Kadaster, okt. 2001, p.3-4 (een verkorte versie verscheen in: Terzake, mrt 2001)
(beschrijft de onderhoudswerkzaamheden t.a.v. de Ned.-Duitse grenspalen door het kadaster en hoe dat geregeld is, bijzondere aandacht voor dit werk in Limburg, ook enkele curiosa)

BAKKER SCHUT, F.
Uitbreiding Nederlands grondgebied gewenscht?
Amsterdam-Brussel: elsevier, 1945. 75 p. krt.

BANNIER, W.A.F.
De landgrenzen van Nederland I (Tot aan den Rijn)
Leiden, 1900. - 427 p.: (proefschrift)

BANNING, J.P.D. van
De grenscorrecties
Tijdschrift Aardrijkskundig Genootschap? [bron spreekt over T.A.G.], jrg. 1947

BARENDS, Sonja et al.
Over hagelkruisen, banpalen en pestbosjes : historische landschapselementen in Nederland
Utrecht, 1993

BEUKELAER, Hans de (red.)
Grenzen komen en gaan / kommen und gehen
Aalten : Fagus, 1993. - 151 p.: ISBN 90-70017059
(Met o.a. de hoofdstukken:
- Grenscorrecties in 1949 / Henk Agterhof, p. 123-128
- Doorgaande wegen over de grens / Hans de Beukelaer, p. 83-88
- Die Entwickling der westfälisch-niederländischen Grenze / Hermann Terhalle, p. 45-54)

BIEMANS, J.
De grenspaal 'De oude Meulenstat (Van Hugten)'
Aa-kroniek (Budel). - Jrg 7 nr 3 10 1988 p. 159-166

BIEZE, J.W.
De grens bepaald : de Nederlandse grens en grenspaal in historisch perspectief
Rotterdam : Belastingmuseum Prof. dr. Van der Poel, 1992. - 64 p.: ill. ISBN 90-72367022

BIEZE, J.W.
Een staatsgrens door de Nederlanden
Antwerpen : Douane en Accijnzen, 1986
(een begeleidend boekje bij de gelijknamige tentoonstelling in het douanemuseum in Antwerpen die eerder als "Van paal tot paal 369" in 1985 te zien was in Rotterdam, het is qua inhoud vrijwel identiek aan "De Zuidgrens van ons koninkrijk" én nog steeds te koop in het Antwerpse museum)

BIEZE, J.W.
Perikelen rond grenspaal nr.176
Rosdoek (Veldhoven). - Jrg nr 39 1986 p. 19-21

BIEZE, J.W.
De uitvoering van het grenstractaat tussen Nederland en België
Rosdoek (Eersel). - Jrg nr 36/37 1985 p. 14-22/9-15

BIEZE, J.W.
De Zuidgrens van ons koninkrijk
Rotterdam : Belastingmuseum "Prof. Dr Van der Poel", 1985
(Uitg. ter gelegenheid van de tentoonstelling "Van paal tot paal 369 maal" in november 1985)

BLOEMEN, G.P.L.
Das Rätsel um den Grenzstein 24 ist gelöst
Jahrbuch des Heimatvereins der Grafschaft Bentheim. ??
Verlag Heimatvereins der Grafschaft Bentheim, 1968.

BOEKELMAN , W.A.
De leeuwenpalen in het Gooi
Laren NH : Van Wijland, 1985. - 28 p. - ill

W.A.BOEKELMAN
Leeuwenpalen tussen Utrecht en het Gooi
(is een eigen uitgave over de grenspalen tussen Holland en het Sticht, te vinden in diverse bibliotheken in het Gooi)

BRAND, M.P.J. van den
Lief en leed in en over de Oude Peel
Venray: Van den Brand?, 1983. 206 p.: ill.
(Diverse hoofdstukken over de grensvorming in de Peel. Ex. o.a. aanwezig in bibliotheek Grubbenvorst]

BREKELMANS, F.A.
De Belgische enclaves in Nederland ; bijdragen tot de rechtsgeschiedenis van Baarle-Hertog en Baarle-Nassau
Tilburg: Stichting Brabants Historisch Contact, 1965. 230 p.: ill., krtn., bronnen.

BREUKELMAN, J.B.
Traités de délimitation, Recueil des Traités et Conventions conclus par le Royaume des Pays-Bas, Aperçu Général
2e edition, Den Haag: Belinfante Frères, 1901.

BROUWER, T.
Grenspalen in Nederland
Zutphen : De Walburgpers, 1978. - ISBN 90-6011-484-3. 136 p.: ill.; bronnen, noten, bijl., index
(Recensie: Stan SMEETS: (*K) "Grenspalen in Nederland", De Maasgouw, jrg. 98 (1979), kol. 193-194.)

BRUIN, M.P. de
Aan het einde van het land; de herplaatsing van grenspaal nr. 269a
Zeeuwsch Tijdschrift. - Jrg 38 1988 p. 183-184

BRUIN, M.P. de
"Hier keerde op 13 maart 1945 onze landsvrouwe terug tot haar volk"
Zeeuwsch Tijdschrift. - Jrg 39 1989 p. 41-44
(Over de herplaatsing van de omgenummerde grenspaal 310 op de plek van grenspaal 348 in Eede waar precies 44 jaar eerder Koningin Wilhelmina aan het eind van de tweede wereldoorlog Nederland binnenkwam.)

BRUIN, M.P. de ,C.A.L. KOTVIS
Van Paal tot Doel; over dijken op deltahoogte, grenspalen en de stichting van een dorp
Zeeuwsch Tijdschrift. - Jrg 38 1988 p. 173-182
(Over de inpoldering van de Prosperpolder en de plaatsing van de palen 269 a, b, en c.)

CABUS, Armand
Smokkel voor, tijdens en na wereldoorlog II : uit het archief "geschillen"
Antwerpen : Nationaal Museum en Archief - Douane en Accijnzen, 2002
(interessant is het hoofdstuk "Bouwen en verbouwen langs de grens (1944-1948), p.95-103, waarin de grensloop rondom café Moskes in Meersel-Dreef onder Breda precies wordt beschreven. Dit n.a.v. een betwiste verbouwing van het pand. De grens loopt hier om het gebouw heen zodat er een kleine uitstulping van de grens ontstaan is))

COUVÉE, D.H. - PIKKEMAAT, G.
Het Wener Congres, 1813-1815, ons koninkrijk geboren
Alphen aan den Rijn: Samson, 1963, pp. 119-139, in bijzonder p. 124-130, 138.

DEMANDT, Alexander [red.]
Deutschlands Grenzen in der Geschichte
München: Verlag C.H. Beck, 1990. ISBN 3-406-34391-O. 279 p.: krtn., bronnen.

DEMOED, E.J.
Van grenzen en grenspalen
In: Nederlandse Historiën. - 23e jrg, no. 3 juni 1989. - p. 116-119
Een algemeen stukje over de grenspalen in Nederland langs de landsgrenzen

DEMOED, E.J.
Voor een paal staan ...
In: Nederlandse Historiën. - 23e jrg, no. 2 mei 1989. - p. 56-59
Behandelt de diverse soorten 'binnenlandse' grenspalen in Nederland zoals banpalen, particuliere grenspalen en jachtpalen

DERCKX, H.
De groene grens / Die grüne Grenze. Broschüre zu der Doppelausstellung de Groene grens/die grüne Grenze
Nijmegen: Natuurmuseum Nijmegen, 1992. 40 p.: ill.; 24 cm.

DIEDEREN, Jan
De grillige grenzen van Limburg gemarkeerd door 571 grenspalen
Limburgs Dagblad, 31 december 1987, p. 22, ill.

Feitelijkheden aan onze oostelijke grenzen
in Nieuwe Drentse Volksalmanak 1978 (deel 95), pp. 36-51, ill., krtn., bijl.

(gaat over de grensgeschillen tussen Twist en Ter Apel, met foto's van gp 165 + 163II, en twee situatietekeningen.)

DOLSTRA, Willem
Friese palen, Groninger palen : het verhaal achter 25 grenspalen / Willem Dolstra en Meindert Schroor
In: Fryslân, nieuwsblad voor geschiedenis en cultuur, 12e jaargang, oktober 2006, pp 15-21
(info van Herman Posthumus: "een zeer lezenswaardig artikel over alle grenspalen langs de Gronings-Friese grens. Met foto's van alle nog aanwezige grenspalen. Ook wordt verklaard hoe het kan dat paal 12 tegenwoordig tussen paal 10 en 11 staat, en waarom de wapens op de palen 11 en 12 verkeerd om zijn geplaatst. Ook de achtergrond van "puntpaal 13" wordt toegelicht".)

DRIE
Drie grenspalen op de grens van Breda en Rijsbergen
Hage, nr. 14 (nov. 1975)

DOUANE
Douane Wuustwezel : leven aan de grens. - red. Stan Dirven
Wuustwezel : Heemkundige kring Wuustwezel Wesalia II, 2006. 262 p.
(In dit boek wordt aandacht geschonken aan o.a. "Grens - grenspaal - grenssteen - oorlog aan de grens - spookdorp - wandeling grenspad". Er staan foto's van grensstenen in en een tekst over de toestand van grenspalen en grensstenen op de rijksgrens van de hand van Frans Meeus. Prijs: 15 euro. Contactinformatie: Wesalia II, heemkundige kring Wuustwezel , Dorpsstraat 105, 2990 Wuustwezel, België)

DOUWES, Rop
Rondje Nederland : de bovenste helft - van Hoek van Holland naar Vlodrop
Querido/Nijgh & Van Ditmar, 2000
(Het is de langste Nederlandse wandelroute: in 54 etappes volgt Rop Douwes de grenzen van ons land met de zee en de buurlanden zo nauwkeurig mogelijk. Dit is het eerste deel van het boek. Routekaartjes en wandelschema's maken het mogelijk de 27 in dit deel beschreven etappes nauwkeurig na te lopen. De onderste helft van Rondje Nederland wordt te zijner tijd in deel twee beschreven.)

DRIESSEN, Th.W.J.
Geschiedenis van Tegelen
Tegelen/Middelaar 1952
(Speciaal de hoofdstukken: "Onder welk landsbestuur Tegelen stond", pp. 10-14 en "De gemeente en haar grenzen", pp. 41-46.)

EIJCK, J. van
'De Zerk'; geschiedenis van een grenspaal uit 1945
Runstoof (Alphen en Riel). - Jrg 12 nr 1 02 1989 p. 18-26

EMMER Jr, H.
De grenzen van Nederland : van de Wielingen tot aan den Rijn
Haarlem : Tjeenk Willink, 1937. - 150 p. ; 25 cm, bronnen
Ook verschenen als proefschr. Amsterdam, G.U.

GEENTJES, Jan en Ivan JANSSENS
Klaveren Vrouwke : doodgeschoten te Essen
Essen, 1990
(in beperkte oplage verschenen is dit een verzameling documentatie over de legendarische West-Brabantse smokkelaar Klaveren Vrouwke die in 1916 werd doodgeschoten door de douane. Een en ander speelde zich af bij een grenssteen tussen de grenspalen 238 en 239 die de naam "strontpaal" had. Na de dood van de smokkelaar werd een kruis in de grenssteen gekerfd met de initialen KV.)

GELDORP, Frans van
Grenspalen: een afgebakend geheel
In: Nederlandse Historiën. - nr.2 maart 1981 - blz. 56-61

GEYS, Marc
Onze grens met Nederland, afgebakend met grenspalen
In: Molse tijdingen (Kamer voor Heemkunde, Geschiedenis en Familiekunde en het Gemeentearchief van Mol), nr. 24, 2016, pag. 44-57
(Marc Geys is geïnteresseerd in het grensverloop tussen de gemeente Mol en de buurgemeentes aan de andere kant van de grens. Dit is een uitstekend artikel en is te downloaden met deze link)

GOELEMA, W.E.
De ontwikkeling van het grensverloop in de Twist
In: Nieuwe Drentse Volksalmanak 1993, 110e jaargang, p21 - 38
Assen 1993 (Van Gorcum & Comp. BV)

GOERGEN, Jos
Bornes frontières Grenzmaarken entre la Belgique et Le Grand-Duché du Luxembourg : L'histoire des bornes mythiques en oubliées
2e Ed. avril 2009. - ISBN 978-2-87996-650-2
(een rijk geïllustreerd boek van de Luxemburgse grenspalenspotter Jos Goergen over de gietijzeren grenspalen uit 1843 tussen België en Luxemburg. Veel fraaie grenspalenfoto's, stukjes geschiedenis en anekdotes . We kennen Jos Goergen als een enthousiaste en gedreven grenspalenliefhebber en die reputatie bewijst hij met dit bijzondere boek. Het is in eigen beheer uitgegeven en we lezen over bestellingen: "Preis: 28 € / Bestellung per Überweisung: Code BIC: CCPLLULL • CCP LU54 1111 1209 6910 0000 / mit Angabe Ihrer Adresse sowie der Bezeichnung « Livre bornes ». Maar misschien beter eerst even mailen: gojo@pt.lu , hij begrijpt Nederlands.)

GRENSLANDPAD
Grenslandpad : wandelen in het zuiden van Nederland : lange-afstand-wandelpad 11 : Sluis-Valkenswaard 294 km
Amersfoort : Stichting LAW, 1996

HAM, W.A. van
Breda contra Bergen op Zoom: vijf eeuwen strijd om de grenzen, Deel 1
De Oranjeboom, jaarboek van de geschied- en oudheidkundige kring van stad en land van Breda. Jrg. 27 (1974), pp. 151-185, ill. Deel 2: Jrg. 28 (1975), pp. 95-134, ill.

HARTEN-FRANSEN , M.G.E. van
Grens- en markestenen rond de gemeente Borne
[S.l. : s.n., 1992].- 35 bl

HAVERMANS, R.
Grenzen en grenswijzingen van de oude heerlijkheid Essen-Kalmthout-Huijbergen en aanverwante gebiedsbetwistingen
Calmpthoutania : driemaandelijks tijdschrift voor geschiedenis, folklore en streekstudie, orgaan van "Oudheidkundige kring van Kalmthout"
(artikelenreeks: 27e jaargang - 1975 - nr 4 - blz. 75, 28e jaargang - 1976 - nr 1 - blz. 1, 28e jaargang - 1976 - nr 2 - blz. 37, 28e jaargang - 1976 - nr 3 - blz. 61, 28e jaargang - 1976 - nr 4 - blz. 89, 29e jaargang - 1977 - nr 1 en 2 - blz. 1 (het betreft hier een dubbel nummer), 29e jaargang - 1977 - nr 3 en 4 - blz. 49 (het betreft hier een dubbel nummer). NB: deze reeks is al eerder begonnen, de gegevens van de eerdere artikelen zijn niet bekend)
(Hierin worden zowat alle grenspalen vanaf Essen tot de Schelde beschreven)

HEEMKUNDIG GENOOTSCHAP VAN HET MEETJESLAND
Op verkenning door het grensgebied : Stroobrugge, Eede, Middelburg, Heille, Sint Kruis.
Maldegem : Van Hoestenberghe, 1989

HEINRICHS, P.
Die letzten Grenzpfähle
Unser Bocholt, Zeitschrift für Kultur und Heimatplege, 3 (1971), pp. 4-5.

HELLINX, Jan
Bergen : De grenzen van kerk, adel en stad : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 72
Insoti - jaar 2005 nr.4
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit is een artikel over de historische grenspalen in het stadje Bergen (Mons) in België.)

HELLINX, Jan
Brustem - Sint Truiden : De grens van het bondergeld : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 71
Insoti - jaar 2005 nr.4
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit is een artikel over de geschiedenis van een oude grenssteen uit 1738 tussen Sint Truiden en Brustem in België.)

HELLINX, Jan
De Vlaamse staak : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 68
Insoti - jaar 2005 nr.1
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit is een artikel over een markante provinciegrenspaal uit de 19e eeuw tussen de Belgische provincies Oost-Vlaanderen en Brabant bij het plaatsje Lebbeke.)

HELLINX, Jan
Een dodelijke grens tussen België en Nederland : deel 1
De Schakel. - oktober 1996, pag. 4-5
(over de elektrische draadversperring op de Nederlands-Belgische grens tijdens WO1)

HELLINX, Jan
Een dodelijke grens tussen België en Nederland : deel 2
De Schakel. - november 1996, pag. 4-5
(over de elektrische draadversperring op de Nederlands-Belgische grens tijdens WO1)

HELLINX, Jan
Essense strontpaal : Terug van weggeweest : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 73
Insoti - jaar 2006 nr.2
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit is een artikel over de geschiedenis van de beroemde BENL-hulpsteen 238a die 33 jaar spoorloos was en in 2006 werd teruggeplaatst.)

HELLINX, Jan
Hemmeres : grenspalen van een verloren enclave
De Schakel. - juni 1979, pag.5-6
(Hemmeres is een Duits dorpje bij Sankt Vith dat in het verleden door een Belgische spoorlijn op Duits gebied werd afgescheiden van de rest van Duitsland. Een situatie die meer naar het Noorden langs de zgn. Vennbahn nog bestaat. De grensstenen langs de spoorlijn zijn in 1971 verwijderd.)

HELLINX, Jan
Hollandse palen aan de Belgische grens : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 70
Insoti - 2005 nr.3
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit is een artikel over de zgn. douanepalen die in 1662 werden geplaatst aan de grens tussen de Hollandse republiek en de Spaanse Nederlanden (zeg maar België). Deze zijn nu vrijwel alleen in Budel nog terug te vinden. In een aanhangsel vertelt Co Bieze over de 'De dubbele Paol' bij gp176 waar naast de gietijzeren gp176 een grenspaal van de baronie van Hees en Leen staat.)

HELLINX, Jan
Hulpgrenspalen zijn ook grenspalen : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 67
Insotu - 2004 nr.4 - p.16-20
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit artikel is verslag van het speurwerk van Frans Meeus naar de grensstenen (tussenpalen) in West-Brabant. Dus ook naar die 26 curieuze grensstenen ten westen van Putte. Een eigen verslag van Frans staat in Het Archief. Jan Hellinx is waarschijnlijk de grootste grenspalenkenner van België.)

HELLINX, Jan
Leers en Estaimpuis : een grensverhaal : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 69
Insoti - jaar 2005 nr.2
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit is een artikel over de grensgeschiedenis van het Belgisch-Franse grensstadje Leers.)

HELLINX, Jan
Neerpelt: Tussen "Graaf" en "Tombe" : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 66
Insoti - jaar2004 nr.3
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit is een artikel over de eeuwenoude "Graaf van Loon"-grenssteen en "Tombe du Prince de Liége"-grenssteen in de buurt van Neerpelt. )

HELLINX, Jan
Oude grenspalen en afgeschafte douanekantoren in het vergeten land
Onbekend tijdschrift, rubriek 'Historiek', pag. 2-6
(een zoektocht naar oude grensstenen in de grensstreek onder Charleroi)

HELLINX, Jan
Unieke KN-palen in de Oostkantons : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 65
Insoti - jaar 2004 nr.2
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit is een artikel over de grenspalen die in de 19e eeuw in de Hoge Venen werden geplaatst tussen het Koninkrijk der Nederlanden en Pruisen, met name over twee grenstenen met KN erin gebeiteld bij Baraque de Michel en bij Commanster.)

HELLINX, Jan
Van strontpaal tot Klaveren Vrouwke
D.A. nieuws - jaar ? nr.?, p.4-5
(D.A. Museumnieuws is een uitgave van het Nationaal Museum en Archief van Douane en Accijnzen te Antwerpen. Dit is een artikel over de geschiedenis van de beroemde BENL-hulpsteen 238a die 33 jaar spoorloos was en in 2006 werd teruggeplaatst.)

HELLINX, Jan
Zoutleeuw : historische grenssteen werd grensmonument : grensstenen vertellen geschiedenis - aflevering 74
Insoti - 2006 nr.3
(Insotu is een uitgave van de sociale dienst van de Belgische federale overheidsdienst Financiën. Dit is een artikel over een eeuwenoude grenssteen tussen het Hertogdom Brabant en het Prinsdom Luik bij het stadje Zoutleeuw in België.)

HELLINX, Jan
Zoutleeuw : tussen Brabant en Luik
D.A. nieuws - jaar ? nr.?, p.3
(D.A. Museumnieuws is een uitgave van het Nationaal Museum en Archief van Douane en Accijnzen te Antwerpen. it is een artikel over een eeuwenoude grenssteen tussen het Hertogdom Brabant en het Prinsdom Luik bij het stadje Zoutleeuw in België.)

HENDRICKX, H. en H. DERKX
De groene grens : die Grüne Grenze : een verkenning van de Nederlands-Duitse grensstreek
Hoogezand : Stubeg, 1992. - 190 p.: ISBN 90-65230785

HENDRIKS, F.M.
De grenzen van Overijssel en van de Overijsselse gemeenten van 1807 (1811) - 1842
[S.l. : s.n.], 1960 (Deventer : De Lange). - 42 p.; 23 cm
Overdr. uit: Verslagen en mededelingen van de Vereniging tot Beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis ; stuk 75, 1960.

HENDRIX (Gemeentearchivaris Venlo)
Von der Landwehr bis zur Reichsgrenze!
Die heimat, heimatkundliche Nachrichten für die Stadt Kaldenkirchen. Oktober 1960, Heft 10.

HERMANS, Hans
Een brok historie, hoe religie en politiek Vaals 'begrensd' hebben, Villa Vallis
Vaals: IVN-afdeling Vijlen-Vaals, [1980?], pp. 31-60, ill. bronnen.

HERZOG, Martin und Marko Rösseler
Der große Zaun : Ein bizarres Kapitel aus der Terrorgeschichte des deutsches Militärs im Ersten Weltkrieg
Die Zeit. - nr. 17 16 april 1998 p. 82

HOECKX, C.P.J.
Huijbergen, gespleten heerlijkheid; geschiedenis van de Huijbergse grenzen van 1335 tot 1987
Huijbergen: Heemkundekring Huijbergen, 1987
(Alle grenspalen langs de grens met Huijbergen komen aan bod.)

HOOFF, P.M.J. van
Historische grenspalen in Beek-Ubbergen : inventarisatie van de grens-palen die de landen-grens hebben gemarkeerd tòt de overdracht van Duits grondgebied aan de gemeente Ubbergen in het jaar 1949
Ubbergen : Stichting tot behoud van monument en landschap in de gemeente Ubbergen, 1991
(In 1949 kreeg Nederland een aantal stukken grondgebied van Duitsland, deze werden in 1963 bijna allemaal weer teruggegeven. Bij Ubbergen werd echter een deel behouden. Op de oude grenslijn staan nog een aantal grenspalen. Dit werk is een zeer gedetailleerd verslag van de zoektocht naar de overgebleven grenspalen.)

HÖVELMANN, Gregor
Die Errichtung der Staatsgrenze", Geschichte des Kreises Geldern. Erster Teil: 1816-1866
Geldern: Oberkreisdirektor des Kreises Geldern, 1974. pp. 18-20.

HUBÉE, G.
De Nederlands-Duitse grensregeling
Waterschapsbelangen, 1960, pp. 121-129.

JANSSEN, JOS EN ANTOON VAN TUIJL
Typisch Baarle : de puzzel (uit)gelegd
Baarle-Nassau : Bruna Baarle-Nassau, 2005 (uitgave i.s.m. Heemkundekring Amalia van Solms)
128 pagina's, met foto's en kaartjes
ISBN 90 901278 6

JASPERS, H.
Verwikkelingen rond grenspaal 172 langs de weg van de Toom naar de Melk
Woistap-kroniek (Heeswijk-Dinther). - Jrg 11 nr 2 03 1991 p. 59-67

KAARTEN
Kaarten behorende bij Trb. 1960, 68 : Grensverdrag van 8 april 1960 tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Bondsrepubliek Duitsland
In: Tractatenblad van het Koninkrijk der Nederlanden. - Jaargang 1960
(een bijzonder setje topografische kaarten waar de grenswijzingen op ingetekend staan tussen Nederland en Duitsland in 1963. In 1949 had Nederland als oorlogscompensatie een aantal stukjes Duitsland geannexeerd, die werden in 1963 grotendeels weer teruggeven)

KAEKEBEKE, Hugo
Op inspectie langs de Belgisch-Nederlandse grens
Onbekend tijdschrift, rubriek 'Historiek', pag. 7-8
(verslag van een grensschouw vanuit Ossendrecht)

KEERIS, H.
De Belgisch-Nederlandse grens: ontstaan en betekenis
Geografisch Tijdschrift, jrg. 18 (1984), nr. 3, pp. 170-174. bronnen.

KEUNING, H.J.
Nederlandsch-Duitsche grenslanden : Een geografische belichting van het annexatieprobleem
Elsevier, 1945, 152 blz.
(in juni 2002 werd dit boek vermeld in de catalogus van het antiquariaat van Starkenburg onder nr.394: eerste druk, gebonden in halflinnen, 21 Euro. Je kunt Willem van Starkenburg eventueel bereiken via e-mail willemvs@xs4all.nl)

KLEINE
Kleine atlas voor de geschiedenis van beide Limburgen / samengest. door een redactiecommissie o.l.v. J.H.M. Wieland
Leeuwarden : uitg. Eisma, cop. 1989. - 2e dr.
(de grensgeschiedenis van Limburg is erg complex, vroeger was het een lappendeken van gebiedjes die steeds weer veranderde. Deze atlas (in najaar 2003 nog bij De Slegte verkrijgbaar) geeft hier een mooi beeld van)

KLINGENBURG, E.M.
Die Entstehung der deutsch-niederländischen Grenze, im zusammenhang mit der Neuordnung des niederländisch-niederrheinischen Raumes 1813-1815
Leipzig : Hirzel, 1940. - 162 p.: 15 krt., lit

KLOOS, W.B.
De toekomstige territoriale begrenzing van Nedeland
Alphen aan den Rijn: Samson NV, 1945. - 59 p. + 3 kaarten.
(het boekje gaat over de bezettingsschade die Duitsland volgens de schrijver Nederland moet betalen in de vorm van land.)

KONINKRIJK DER NEDERLANDEN, Tractatenblad van het
Jrg. 1960 nr. 68 (Grensverdrag); Jrg. 1960, nr. 69
(Eems-Dollard-verdrag)

KOOGER, J.P.
Grens- en jachtpalen tussen Arnhem en Renkum
In: Nederlandse Historiën. - nr.1 febr. 1986 - blz. 28-31

KROSENBRINK, G.J.H[enk]
Drie eeuwen grensruzies met Munster", Uit de historie van Winterswijk. Wenterwick is minen naem
Zutphen: De Walburg Pers, 1968, pp. 153 ev. ISBN 90-6011-051-X.

KRUL, H.
Burgunder Kreuz und Typologie unserer Grenzsteine
In: Jahrbuch des Heimatvereins der Grafschaft Bentheim, jrg 1960
(van de inhoud niet meer bekend dan dat er een foto in staat van de oude grensstenen OVERYSSEL-BENTHEIM 9 en 10 uit 1778 bij Nordhorn. Deze kregen in 1824 het nummer 35 en 34 in de nieuwe nummering. Grenssteen 34/10 staat nu in een boerderijtuin, grenssteen 35/9 is verdwenen.

KRUL, H.
Reichssteine und Fürstensteine, eine Grenzbegehung zwischen Münsterland und Gelderland [I]
Unser Bocholt, Zeitschrift für Kultur und Heimatplege, 3 (1960), pp. 39-43

KRUL, H.
Reichssteine und Fürstensteine, eine Grenzbegehung zwischen Münsterland und Gelderland [II]
Unser Bocholt, Zeitschrift für Kultur und Heimatplege, 1/2 (1975), pp. 79-82.

KUIEREN LANGS DE GRENS (Denekamp)
Denekamp: Stichting Heemkunde Denekamp, 1992. 218 p.: ISBN 90-80072311.

KUIPERS, Jan J.B. en Peter Sijnke
Van schandsteen tot straatkapel
Middelburg : Provincie Zeeland, okt. 2000. - ISBN 90-71565-62-7. - (verkrijgbaar bij afd. voorlichting, o.a. via e-mail infocentrum@zeeland.nl ,prijs f. 7,50)
(Op de pagina's 28 t/m 33 het hoofdstuk Grens- en andere palen, door Peter Sijnke. Leuke dingetjes: de peervormige bekroning moet een toorts symboliseren; foto van scheve gp351, foto van 'den electrieken draad'; douanepalen; Oostenrijkse palen; ambachtspalen; gemeentepalen; jurisdictie- of banpalen; tiendpalen. Verderop wordt ook nog over stoeppalen e.d. geschreven.)

LAGEMANS, E.G.
Recueil des traites et conventions conclus par le royaume des Pays-Bas avec les puissances étrangères dupuis 1813 jusqu'à nos jours. - (Tome ?)
Den Haag: Belinfant Frères, 1893.
(Dit meerdelige werk bevat in deel 12 het "Procès-verbal descriptif de la délimitation entre les royaumes de Belgique et des Pays-Bas, annexé à la convention de limites conclue à Maestricht le 8 aout 1843". Dit is de precieze beschrijving van de loop van de grens en de plaats van de grenspalen. Is ook als bijlage verschenen bij het Belgische Staatsblad: Moniteur Belge du 15 avril 1887. In hetzelfde deel staat ook het "Procès-verbal Général de la ligne de démarcation entre les Royaumes des Pays-Bas et de Prusse, conclu et signé à Emmerich, le 23 Septembre 1818")

LENAERTS, Francois
Over grenspalen gesproken ... - Frans Meeus bezit 312 grenspalen
In: Molengalm - Heemkring Stabroek - Hoevenen - Putte, 15e jrg, nr 1, pag. 19-22
(over de unieke collectie mini-grenspalen van Frans Meeus in Putte, allemaal handmatig nagemaakt)

LIESE, Jos
Vom Aachener Stadtwald, geschichtliches und Sprachliches
Aachen: Der Volksfreund, Aachener General-Anzeiger, 1930. 24 p.; ill.

LIMBURG, Werkgemeenschap
Annexatie-enquete der Werkgemeenschap Limburg; Toelichtenbrochure
Maastricht: Drukkerij Uitgeverij Stegen, 1945. 61 p.: krt.

LUREMAN, Rob
Heemschut-initiatief eerste stap tot bescherming historische grensstenen
[Tijdschrift van de Bond] Heemschut, jrg. 68 (1991), nr. 1, februari 1991. pp. 15-16.

MARS, Vladimir, Steven van Schuppen en Feike VLAS
VOETPADEN IN EN OM ARNHEM : omgevingsgeschiedenis in 6 dagwandelingen
2e herz. dr. - Nijmegen : Dwarsstap, 1989
(bij raadsbesluit uit 1995 zijn ca. 36 grenspalen in de bestaande (maar ook in de gedeeltelijk niet meer actuele) gemeentegrens van Arnhem op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst. In twee hoofdstukken wordt een wandeling beschreven langs Arnhems grenzen.)

MEERDINK, Peter
Grenzen vervagen, de herinnering blijft
Doetinchem: Samenwerkingsverband Oost-Gelderland, onder auspiciën van de Stichting Staring Instituut, 1990. 42p. ill. bronnen.

MEULENKAMP, Wim
Verloren land : drie eeuwen non-conformisme.
Nieuwegein: Uitgeverij Aspekt, 1996. - ISBN 90-75323-12-3. 297
(Hoofdstuk 10, op blz. 189-207, heet Het Vierde Land: Neutraal-Moresnet, vondeling van Europa. Ruim anderhalve pagina literatuurverwijzing is te vinden op blz. 290-291.)

MOONEN, W.
Onder Oostenrijks bewind van 1713 tot 1794
Brunssum de eeuwen door, pp. 51-52, ill. Brunssum: 1952.

NUIJENS, E.M.Th.W.
Staatkundige geschiedenis der provincie Limburg vanaf haar ontstaan tot haar uiteenvallen in 1839 (met atlas)
Proefschrift. (Werken uitgegeven door Limburgs Geschied en Oudheidkundig Genootschap, Deel 3) Maastricht: 1956. 193 p.: bronnen, krtn. index.

ODINK, H.
Strijd op de grenzen van Gelre en Munster
Uit kroniek en volksmond van de Gelderse Achterhoek, Alkmaar: 1965, pp. 106 ev.

OIRSCHOT, ANTON VAN - JACQUES AKERBOOM
Merkwaardigheden in Brabant
3e herz. dr. - Eindhoven Airport : Kempen Group, cop. 1998
(in deze verzameling van eigenaardige plekjes, monumenten, gebouwen etc. in Brabant worden ook een aantal grenspalen beschreven zoals: 5 grenspalen van Baronie van Hees en Leen met Stratum, sinds 1974 in het park en aan de ingang van het kasteel van Geldrop; 1 dito grenspaal aan het begin van het wandelpark, midden in Heeze; een grenssteen van Oosterwijk en Haaren, Moergestel, Oost- en Middelbeers, Hilvarenbeek; grenspaal van de Admiraliteit van de Maas, bij het gemeentehuis van Someren, die daar staat vanaf 1899; een grenspaaltje met nummer 1-406 (?) in de voortuin van Postelsehoeflaan 18 in Tilburg,deze paal kwam in 1970 van de grens tussen Tilburg en Goirle; de Heusdense banpaal van 1785 onder Nieuwkuijk)

OLDE MEIJERINK, L.H.M.
Beschrijving van de grensstenen
Monumenten van Losser. Losser: 1980. pp. 62-e.v.
(Veel zeer goede informatie over de grensstenen tussen Twente en Duitsland; Over de toewijzing van Duitsch grondgebied aan Nederland", De Patriot, bijlage van De Vrije Wereld.)

OSINGA, J.
De Grens in de Maas : Een Onderzoek naar de Grens en de Nederlands-Belgische Regelingen inzake de Rivier de Maas
Tweede dr. - Maastricht, Wetenschapswinkel Universiteit Maastricht, 1997. - 86 pp. f.13,--
(In opdracht van: Interfacultaire Onderzoeksprojectgroep Grensmaas)
De scriptie bevat veel historische informatie over het ontstaan van de Maas als grensrivier. Wellicht nog te bestellen bij Wetenschapswinkel Universiteit Maastricht, tel. 043-3883120, email: wetenschapswinkel@sz.unimaas.nl

PABST, Klaus
Die Deutsch-Belgische Grenzvermassung
Nachrichtenblatt des vermessungs- und Katasterverwaltung Rheinland-Pfalz. - 37. Jahrgang, 3. Quartal 1994, pag. 167-191

PAUQUET, Firmin
Grenzsteine mit Burgunderkreuz im Preuswald.
Göhltal - La Calamine. - nr. 22 - 2 - 1977
(gaat over de 'Bourgondische' grensstenen in het bos onder het drielandenpunt te Vaals. In 1611 werd in dit bos - dat als gemeenschappelijk gold - de grens bepaald. Omliggende plaatsen maakten nl. ruzie over de gebruiksrechten. De oudste grenspalen dateren uit 1615)

PEETERS, Frans
Grenzen en palen in de voogdij Mol - Balen - Dessel : Van Boom tot Steen - een historisch onderzoek / Frans Peeters, Martin Ver Bruggen en Paul Vos
Mol : Molse Kamer voor Heemkunde Geschiedenis en Familiekunde, 1990

POELS, Jos
Geen gesjoemel met onze grenspalen!
Dagblad voor Noord-Limburg, 7 december 1985, p. 27, ill.

POELS, Jos
Langs de rand van het land
Lelystad : Stichting IVIO ; 1993. - (Actuele Onderwerpen no. 2473)
(prima overzicht van de geschiedenis van de staatsgrenzen van Nederland)

POSTHUMUS, Herman
...en verleg de grenzen niet...
Noorderbreedte, mrt/april 2002
(over de grenspalen tussen de noordelijke provincies en Nederland-Duitsland. Tekst is nu te vinden op http://www.noorderbreedte.nl/?artikel=396)

in Waardeel (Drents Historisch Tijdschrift van de Drentse Historische Vereniging), nr. 3 - 2002, blz 13.
(gaat over de monumentale gp160-I aan de rand van het Bargerveen bij Twist, deze gp staat op een bakstenen voetstuk die weer rust op een constructie van eikehouten palen.)

PRICKEN, J.
De Belgisch-Nederlandse grens
Tijdschrift voor Bestuurswetenschappen en Publiekrecht. - Jrg 11 nr 3 1956 p. 151-165. (ook nog verkrijgbaar als brochure bij het douanemuseum in Antwerpen)
(Dit artikel is gebaseerd op een voordracht van de heer Pricken, directeur-generaal der douanen en accijnzen, gegeven in Antwerpen voor een publiek van douane-ambtenaren. Het behandelt in het kort allerlei facetten van de Belgisch-Nederlandse grens (historie, grenspalen, grenswegen, grenswateren, etc.) vanuit een Belgische invalshoek.)

RAGAS, Ed
Baarle op de grens van twee eeuwen : enclavedorpen in beeld
Lorilax, Muiderburg / Boekhandel Bruna, Baarle-Nassau, 1999

RAMAER, J.C.
Grenzen van het koninkrijk (1815-1831)
Het koninkrijk der Nederlanden 1815-1831. Den Haag: Martinus Nijhoff, 1931. pp. 28-37.

ROEST, H.
Perikelen rond de Nederland-Duitse grens (1945-1949)
Spieghel Historiael: maandblad voor geschiedenis en archeologie, Jrg. 24, nr. 10 (1989), pp. 430-436.

ROOIJEN, Maurits van
Grensverschijnselen : Shell-journaal van de rand van Nederland
Shell Nederland : Rotterdam, 1992. - Fotografie Peter Muller. - ISBN 90-6644-147-X
("Op zich staan er maar weinig grenspalen in, maar het onderwerp is in elk geval passend.")

SCHILFGAARDE, A.P. van
Het grenstractaat van 1816
Gedenkboek J.H. van Heek. De Liemers 1953.

SCHLIMBACK, Jan
Grensgeschillen tussen Groningen en Drenthe bestaan al eeuwen
In: Nederlandse Historiën. - nr.3 juli 1990 - blz. 108-109

SCHÖNFELD WICHERS, K.D.
Tweantes muesjn eane
In: Jaarboek Twente 1972, p. 115-125
(beschrijft -in het Twents- een wandeling langs de grens in Twente in 1971. Bevat vele foto's van grenspalen met toelichting)

SCHWIND, M.
Landschaft und Grenze, Geographische Betrachtungen zur deutsch-niederländischen Grenze
Bielefeld: 1950.

SIEPE, B.
Burlos Beitrag zum staatsnachbarlichen frieden, Geschichte der deutsch-niederländischen Grenze zwischen Süderwick und Dinxperlo
Unsere Heimat, Jahrbuch des Landkreises Borken 1958, pp. 83-86.

SLAVENBURG, J.
Baarle en de Noordbrabantse grensperikelen
Noordbrabants Historisch Jaarboek, 1987. ISBN 90-6011-521-X. pp. 45-61.

SLAVENBURG, J.
De vaststelling van de Nederlands-Belgische grens ter hoogte van Hilvarenbeek
Nieuwsbrief van Ioannes Goropius Becanus, jrg. 11 (1985), pp. 8-16.

SMEETS, Stan
Vierlandenpunt in het Weerter Bos
De Maasgouw, jrg. 98, nr. 1 (1979), kol. 1-5. ill.

SMIT, E.J.Th.A.M.A.
De oude Kleefse enclaves en hun overgang naar Gelderland 1795-1817
Zutphen: De Walburg Pers, 1975. ISBN 90-6011-442-6. 175p., ill., bronnen, index.

SPAPENS, Paul en Kees van KEMENADE
De grens gemarkeerd : grenspalen en grenskantoren aan de landszijde
Hapert : Kempen pers, 1992. - 288 p.: ill, bronnen, index. ISBN 90-70427-85-0.

STAATSBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN
1850, Nr. 10 (uitgegeven 16 juli 1850): "Besluit van den 13den Maart 1850, bepalende de plaatsing in het Staatsblad, van de daarbij bedoelde tractaten en nota, betrekkelijk de grensscheiding tusschen de Nederlanden en Pruisen". Bevat: I) Grens-tractaat tusschen HH. MM. den Koning der Nederlanden en den Koning van Pruissen, benevens de voorlopige schikking, gesloten en geteekend te Aken, den 26sten Junij 1816, wederzijds bekrachtigd den 15den Julij en den 7den Augustus daaraanvolgend; II) Voorlopige schikking, ten behoeve der fabriekanten op de grenzen der beide Staten, voor den vrijen en onbezwaarden in- en uitvoer van grondstoffen, en van die, welke in hunne verschillende inrigtingen gedeeltelijk bewerkt zijn; III) Grenstractaat tusschen H.H.M.M. den Koning der Nederlanden en den Koning van Pruissen, gesloten en geteekend te Kleef, den 7den October 1816, wederzijds bekrachtigd den 18den November en den 3den December daaraanvolgende; IV) Vervangen van houten grenspalen door stenen grenspalen, 19 november 1847.
1869, Nr. 112 (uitgegeven 12 juli 1869): "Besluit van den 29sten Junij 1869, bepalende de plaatsing in het Staatsblad van het tusschen Nederland en Pruissen op den 11den December 1868 te Aken gesloten verdrag omtrent de grensscheiding tusschen de beide Rijken op eenige punten langs de provincie Limburg en het district Aken."
1869, Nr. 129 (uitgegeven 19 juli 1869): "Wet van den 15den Julij 1869, houdende goedkeuring der bepalingen van eene overeenkomst door Nederlandsche en Belgische Commissarissen op 15 Maart 1869 aangegaan omtrent de grensscheiding tusschen de beide Rijken in het Zwin."
1869, Nr. 150 (uitgegeven 4 september 1869): "Besluit van den 4den September 1869, bepalende de plaatsing in het Staatsblad van de door Nederlandsche en Belgische Commissarissen op 15 Maart 1869 te Sluis aangegane overeenkomst omtrent de grensscheiding tusschen de beide Rijken in het Zwin."

STEEN, Simone van der
Het echec van groots opgezette annexatieplannen, een onderzoek naar de mislukking van de Nederlandse annexatiewensen ten aanzien van Duitsland en in het bijzonder voor het gebied van de Zelfkant
Nijmegen: doctoraalscriptie K.U. Nijmegen, 1992. 173 p.: ill., kaarten, bronnen.

STEINBACH, F.
Die Festlegung der deutschen Westgrenze in den Jahren 1814/1815
Collectanea Franz Steinbach. Bonn: 1967. pp. 344-352.

STROUCKEN, F.W.
Jrenz tösche Schwaame, de Rööver, Born (Brögge) on Braut?
Begleitmaterialien zur Ausstellung Grenzenlos an Schwalm und Maas von 13.07.-06.08.1993 im Jagd- und Naturkundemuseum Burg Brüggen. 8 p.: ill.

STUIJ, P.W>
De rijkgrens van Nieuw-Namen tot de Schelde
In: Jaarboek 1997-1998 - pag. 9-23 van de Oudheidkundige Kring “De Vier Ambachten”, Hulst
(de gehele tekst te vinden op de website van Aafko Tuin: https://goo.gl/photos/aoMijT75Z3SgAo6w9)

STUIJ, P.W.
Gebouwen aan de grens
Mededelingenblad van de Heemkundige Kring West-Zeeuws-Vlaanderen, jrg. 30 (1997), nr.109, pp. 5-20.
(gedetailleerd artikel over gebouwen op de grenslijn en als vast punt bij de grensbeschrijving in Zeeuws-Vlaanderen)

STUIJ, P.W.
Grenspaal 369, een zorgenkind
Mededelingenblad van de Heemkundige Kring West-Zeeuws-Vlaanderen, jrg. 24 (1991), nr.86, pp. 6-15.

STUIJ, P.W.
De lage landen en hun grenzen : tussen Verdun en Londen: 1000 jaar grensgeschiedenis met Frankrijk
Terneuzen, Heemkundige Vereniging Terneuzen, 1998
(gaat over de grensgeschiedenis tussen de Nederlanden en Frankrijk. Samengevat geeft het antwoord op: 1. Hoe is, na het Verdrag van Verdun van 843, de grens tussen het Westrijk en het Middenrijk, later Oostrijk, tot stand gekomen? 2. Waar moet de grens tussen het Westrijk (Frankrijk) en het Oostrijk (Duitse Rijk) na 980 worden gesitueerd in het Nederlands Vlaamse gebied ? 3. Wat is er, na de Vrede van Kamerik in 1529, gebeurd met de grens tussen Frankrijk en de Nederlanden ? Meer informatie + bestellen op http://people.zeelandnet.nl/ehamelink/heemkunde/boek/stuy.htm)

STUIJ, P.W.
Zeeuwsch-Vlaanderen; de geschiedenis van een grensgebied
Zutphen: De Walburg Pers, cop. 1990. - 135 p. : foto's, krt. ; 25 cm
Met lit. opg., ISBN 90-6011-687-9
(dit fraaie boek staat van voor tot achter vol met grenspalen. Het is min of meer bedoeld als een vervolg op het boek van Aalbregtse.)

TERHALLE, Hermann
Von der Territorialgrenze zur Staatsgrenze. Die Entstehung der westfälisch-niederländischen Grenze
Grenslandontmoetingen- Grenzlandbegegnungen 5. Borken/Winterswijk, 1983. pp. 35-47, ill.

TERHALLE, Hermann
Die Kennzeichnung der münsterisch-geldrischen Grenze durch die Burloer Konvention von 1765
Grenslandontmoetingen - Grenslandbegegnungen 5. Borken/Winterswijk, 1983, pp. 48-58, ill.

UBACHS, P.J.H.
Het kanonschot langs de Maas
De Maasgouw, jrg. 100 (1981), pp. 216-217.
(Met een naschrift "Enige kanttekeningen bij 'Het kanonschot langs de Maas'", door P.A.W. Dingemans, waarop een "Naschrift", van P.J.H. Ubachs.)

UBACHS, W.
De Nedermaas niemandsland 1814-1815
Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg, vol. 100 (1964), pp. 149-226.

VAN
Van grenspalen tot schampstenen; een speurtocht naar kleine, maar waardevolle Bredase monumenten
Archivaria (stadsarchief Breda), nr.7 (dec. 2001), p.3-9
(een uitgebreide inventarisatie van oude gemeentelijke grenspalen, mijlpalen e.d. in en rond Breda)

VANDEWALLE, Erik
Grensverleggende passie - Frans Meeus heeft indrukwekkende collectie zelfgemaakte grenspalen
In: Gazet van Antwerpen - vrijdag 22 maart 2013, pag. 18
(artikel over de honderden mini-grenspaaltjes van Frans Meeus, exact op schaal nagemaakt)

VANDEWALLE, Erik
Putte telt meer dan 320 grenspalen
In: De Polder, 62e jaargang, nr. 7, vrijdag 5 april 2013, pag. 12
(artikel over de honderden mini-grenspaaltjes van Frans Meeus, exact op schaal nagemaakt)

VANNESTE, A.
De elektrische draadversperring tussen België en Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog
Merckenswaert: jaarboek "Wederheem" (Valkenswaard). - 1994 p. 169-192

VANNESTE, A.
Het Eerste 'IJzeren Gordijn'? De elektrische draadversperring aan de Belgisch-Nederlandse grens tijdens de Eerste Wereldoorlog
Tijdschrift van de Dexia Bank. - 2000, 54(4):39-82
(ook in het Frans verschenen als "Le premier 'Rideau de fer'? La clôture électrique à la frontière belgo-hollandaise pendant la Premièrre Guerre mondiale", Bulletin de Dexia Banque. - 2000, 54(4):39-82)

VANNESTE, Alex.
Kroniek van een dorp in de oorlog: Neerpelt 1914-1918: het dagelijks leven, de spionage en de electrische draadversperring aan de Belgisch-Nederlandse grens tijdens de Eerste Wereldoorlog
Antwerpen: Universitas, 1998
(Informatie van de auteur: "een uitgebreide wetenschappelijke studie over de elektrische draadversperring tussen België en Nederland. Ik was overigens betrokken bij de reconstructie van de draadversperring in Hamont-Achel, die opgetrokken werd net na de publicatie van mijn boek". Zie de rubriek 'Curiosa' voor deze draadversperring.)

VEDDER, A.
Nederland. Zoo als het is ... ... Zoo als het wordt? : het vraagstuk van inlijven van Duitsch grondgebied, in het bijzonder bekeken met het oog op de belangen van den Nederlandschen landbouw
Assen: Van Gorcum & Comp., 1945. 40 p.

VEEN, J.
Douanepalen, Strijbeek bezat enig overgebleven rijksregtenpaal
Brieven van Paulus 70 (1988)

VENNER, G[erard] H.A.
Het ontstaan van de oostelijke rijksgrens van Limburg in regionaal perspectief
Van der Nyersen upwaert. Maastricht: Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap, 1981. (Werken uitgegeven door [het] Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap, No. 7), pp. 269-287, ill.

VILLA-VALLIS
Villa-Vallis : een educatieve wandelgids voor de gemeente Vaals en omstreken
[samengest. en uitg. door de afdeling Vijlen-Vaals van het Instituut voor Natuurbeschermingseducatie ; met bijdragen van Hans Hermans, Frits Kern, Hans Crutzen, et al.] . - [Vaals : etc.], [1981]. - 148 p. : ill, bibliografie ; 20 cm
(p. 31-61 Een brok historie : Hoe religie en politiek Vaals "begrensd" hebben. / Hans Werkman. - Een wandeling vanuit Vaals. De geschiedenis van verschillende kerken. Een wandeling vanaf de Viergrenzenweg met info over Neutraal Moresnet. Grensstenen van rijksstad Aken, het drielandenpunt, stenen van het huis Habsburg, grenssteen met het Gulden Vlies, grenssteen met Andreaskruis.
p. 70-76 Excursie Preusbos / Hans Crutzen. - Biologie en grensstenen in dit bos vanaf de Viergrenzenweg.
p. 76-97 Twee kerkjes in landschap : wandeling rondom Lemiers / Hans Hermans. - Beschrijving/historie kerkjes Lemiers met historische grensstenen.
p. 119-132 Van Vaals naar neutraal Moresnet : een wandeling langs de historie van een curieus ministaatje / Jos Prevoo. - Geschiedenis van Neutraal Moresnet en een wandeling langs de grensstenen.)

VISSERING, S.
Politieke gesteldheid van het land: Begrenzing
Algemeene Statistiek van Nederland. Leiden: A.W. Sijthoff, 1870.

VRANKRIJKER, A.C.J. de
De grenzen van Nederland : overzicht van wording en politieke tendenzen
Amsterdam : Contact, cop. 1946. - viii, 255 p. : ill.; 23 cm. - (Nederland en de wereld)
Met 1 losse kaart. - Lit. opg.

WEIDEMA, Jaap
Grenspaal 1, pronkstuk aan de vangrail
Spirit, 2002, nr2, pp. 38-41
(Veel informatie over grenspaal 862 cq. 1 bij Overdinkel in Twente. Ook informatie over het grenspaalonderhoud door het kadaster)

WEIDEMA, Jaap
Leven op de verdwenen grens : Kees Hoeckx, grens(verkenner) van de Nederlands-Belgische grens
Spirit, 2002, nr1, pp. 38-41
(Interview met Cees Hoeckx, historicus van de grensgeschiedenis rond Huybergen en schrijver van het boek "Gespleten Heerlijkheid")

WHYTE, Brendan
"Én territoire Belge at à Quarante Centimètres de la Frontière": an historical and documentary study of the Belgian and Dutch enclaves of Baarle-Hertog and Baarle-Nassau
Melbourne : Research Paper 19, The School of Anthropology, Geography and Environmental Studies, The University of Melbourne, 2004. - 251 pages, A4, hardback. - ISBN 0-7340-3032-0
(dit lijkt de meest uitgebreide en best gedocumenteerde studie over de enclaves van Baarle. Informatie van de auteur: the book is intended in style and appearance as a companion volume to my book on the Cooch Behar enclaves
Includes: - History of Baarle from c.1000 and division c.1198 to the present day - Description of the current situation and the effects of the enclaves on "la vie quotidienne". - Extensive references and footnotes - Lists of the rulers of Baarle (with dates) from the Holy Roman Emperors to the Lords of Turnhout and Breda to the communal mayors - English translations of 29 important documents affecting Baarle's sovereignty and boundaries, from the original deeds of 1198 dividing Baarle (rendered from Latin into English for the first time), through the cession of Turnhout to the Princess of Orange 1649 (again, first time in English from French/Spanish original), Belgo-Dutch boundary treaty of 1842 to the Minute delimiting the enclaves of 1995. - Tables of the enclaves sorted by area, perimeter, number of turning points and average distance between turning points - 48 contemporary photographs, - 4 general maps of world enclaves and of Baarle's enclaves (labelling each of the 30 enclaves), - 14 original time series maps illustrating the changing sovereignties in the Low Countries from c.1200 to the present, - 22 original and reproduction maps and photos showing changes in Baarle and its boundaries from Ferraris' maps of 1777, to maps and sketches of the fences around Baarle 1915-18, to the current Dutch 1:25,000 topo maps, - 2 original maps of current tourist and twinned municipal facilities in the village and its surrounds, - and the "piece de resistance", 24 original maps locating and numbering *every one* of the 959 turning points of the enclaves' boundaries, and showing most of the individual buildings in the village (many with house numbers), including all divided buildings.)
Te bestellen via http://www.geography.unimelb.edu.au/research/papers.html

WHYTE, Brendan
Waiting for the Esquimo: A comparison of the world's most complicated borders: the Cooch Behar enclaves of India-Bangladesh and the Baarle enclaves of Belgium-Netherlands
Melbourne : Research Paper 8, The School of Anthropology, Geography and Environmental Studies, The University of Melbourne, 2002. - xvi, 502 p. : ill., maps, ports ; 30 c + 1 folded map. - ISBN 0734022085
Te bestellen via http://www.geography.unimelb.edu.au/research/papers.html

WIJK, Aafke de
Op de grens van Overijssel en Duitsland
2008. - 14x14,5 cm. - 24 p.
(Een fraai vormgegeven fotoboekje met 80 foto's van grenspalen en grensverschijnselen met korte toelichtingen. Dit boekje is in eigen beheer uitgegeven door de auteur en misschien nog te bestellen: zie http://www.opdegrens.eu/special/opdegren.html)

WILPSHAAR, J.
De grens tussen Duitsland enerzijds en de provincies Groningen en Drenthe anderzijds : geen natuurlijke grens, maar het resultaat van historische ontwikkelingen
In: tijdschrift van de Vereniging voor Genealogie & Historie Westerwolde, 2007, Nr? p.60-67

WINKELS, W.H.M.
Merkstenen uit onze cultuur : onderzoek naar markestenen in de gemeente Haaksbergen / samenstellers W.H.M. Winkels, J.G. Hofste op Bruinink en A.M. Otter
Haaksbergen, Historische kring Haaksbergen, 1998
(een heel aardig boekje over de Markestenen in de gemeente Haaksbergen. Deze grensstenen markeerden de verschillende Marken (gemeenschappelijke weidegronden e.d.) in vroegere tijden. Tegen 1850 werden deze gebieden opgedeeld. Het boekje geeft een beknopte geschiedenis van de verschillende marken en biedt een verslag van een zoektocht naar de overgebleven grensstenen. Scherpe zwartwitfoto's en een losse plattegrond maken dit werkje compleet. Twee van deze Markepalen vormen overigens nu rijksgrensstenen tussen Duitsland en Nederland: gp832 en gp840d. Het boekje ("Merkstenen uit onze cultuur", 4,50 euro excl. verzendkosten) is wellicht nog verkrijgbaar via dhr Gerard Hofste op Bruinink)

WINTEIN, W.
Venster op het landschap (20) : met vallen en opstaan: grenspaal 369
Mededelingenblad vd Heemkundige Kring West-Zeeuws-Vlaanderen, jrg.38/nr.4 volgnr. 144, 12/2005
(erg interessant artikel over de lotgevallen van gp369 en over de geschiedenis van het grensverloop in dit gebied)

WINTEIN, W.
Venster op het landschap (26) : een adelaar op het belfort
Tijdschrift voor de Heemkundige Kring West-Zeeuws-Vlaanderen. - Jrg2, nr.2, volgnr.6, 1 juni 2007, p.21-24
(Een kort artikel over de zgn. Oostenrijkse palen in Sluis met fraaie foto's. Onder andere van de ingemetselde kop van zo'n paal in het Sluise Belfort)

WIT, J.J. de - FLAMENT A.J.A.
De vorming der heerschappijen op het grondgebied van Limburg
Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg, vol. 47 (1911), pp. 1-259.