Speuren naar de grenspalen van Moresnet


[English version: In search of the bordermarkers of Moresnet

Moresnet was een neutraal staatje van 1815 tot 1919. Het lag als een taartpunt onder het drielandenpunt bij Vaals en was zo'n 3 km2 groot. In najaar 2001 en voorjaar 2002 hebben we drie tochten gemaakt op zoek naar de overgebleven grenspalen.

Moresnet-overzichtHet enige bestaansrecht van Moresnet lag in de plaatselijke zinkmijn die zowel door Nederland als Pruisen begeerd werd na de val van Napoleon. De neutrale status was een compromis en werd vastgelegd in het Akens grensverdrag. Bijna alles over Neutraal-Moresnet was te vinden op de voormalige website www.moresnet.nl van Cees Damen. Op het internet-archief is nog een gedeeltelijke kopie terug te vinden.

In 1818 werden de eerste (houten) grenspalen geplaatst. Men vervolgde met de nummering de reeks die al bestond langs de Duitse grens vanaf Luxemburg. Grenspaal 188 stond in de zuidwestelijke hoek, grenspaal 193 op het huidige drielandenpunt. Langs de oostelijke grens werden evenveel palen geplaatst met dezelfde nummers. De grenssituatie veranderde toen België zich in 1830 zich afscheidde van het Koninkrijk der Nederlanden. In 1869-1870 werden de kwetsbare houten grenspalen vervangen door 60 stenen exemplaren. De nummering was in romeinse cijfers: paal I-XXX langs de westelijke grens, paal XXXI-LX langs de oostelijke grens. Het noordelijke punt bleef grenspaal 193. Wat opviel op onze tocht was dat de nummering in Romeinse cijfers anders is dan gebruikelijk: de 4 wordt uitgedrukt als IIII en niet als IV, de 9 wordt een VIIII en de 40 een XXXX.

Hoeveel grenspalen zijn er overgebleven? Een eerdere zoektocht door ene Alfred Jansen rond 1990 leverde 53 overgebleven grenspalen op. Op onze tochten vonden we uiteindelijk 54 palen mede dankzij de aanwijzingen van Kees Vroonhof en Rob Vaessens. Niet gevonden werden de nummers 16, 20, 52, 54, 55 en 56.

Alle foto's op deze pagina's zijn van Jannis Deeleman. Hij heeft een eigen uitgebreide website over alle grenspalen rondom het drielandenpunt.

Op de volgende pagina's de gevonden palen:

grenspalen 1-15
grenspalen 16-30
grenspalen 31-45
grenspalen 46-60


De 3 moresnetiers: vlnr Eef, Jannis, Wil

tumblr visitor stats