GRENSPALEN TUSSEN NEDERLAND EN DUITSLAND

De Nederlands-Duitse grens bestaat uit twee reeksen.  De eerste reeks begint bij Vaals met het nummer 193 en gaat tot aan Overdinkel met het nummer 862.  Nummer 1 van die grens ligt in Schengen ( Luxemburg ); was in 1815 onderdeel van de Nederlanden.  Hierdoor werd de grens bepaald tussen de Nederlanden en het Koninkrijk Pruisen.  De tweede reeks begint bij Overdinkel met het nummer 1 en gaat helemaal in het noorden tot aan Nieuwe Statenzijl met het nummer 203.  Hierdoor werd de grens bepaald tussen de Nederlanden en het Koninkrijk Hannover.  Vóór 1815 bestond wat wij nu Duitsland noemen uit allerlei relatief kleine autonome gebieden. Na 1815 zijn het vooral Hannover en Pruisen die die gebieden opgelokt hebben.  In 1815 werd daarom enkel de grens bepaald tussen de Nederlanden met deze twee koninkrijken.  Dit werd zo op de conferentietafel van de Europese mogendheden bepaald na de val van Napoleon in 1815. De grenspalen tussen de Nederlanden en Pruisen dateren van 1818, die tussen de Nederlanden en Hannover van 1824.

Op 20/09/1866 neemt Pruisen ook de macht over van Hannover. Daarom zijn er in de tweede reeks van de grens regelmatig grensstenen te vinden met aan Duitse kant een H en/of een P ingekapt.  Vóór 1815 werden reeds grensstenen geplaatst op deze grens.  Dit zijn dikwijls zeer oude en ook zeer mooie grensstenen. Voorbeelden zijn de grensstenen tussen Drenthe met Münster en Bentheim, die reeds vóór 1815 door Hannover zijn opgeslokt. Verschillende van die grensstenen staan er nu nog. Deze stenen werden in 1815 niet vervangen maar opgenomen in de nieuwe nummering.  Dikwijls zijn er oude en mooie grensstenen te vinden waar aan geprutst is en waar een nieuw nummer door Hannover en of Nederland is aangebracht.

Grenspaal 1 of Drilandsteen

In oktober 2011 ben ik op pad geweest met een groepje gezellige Nederlanders op zoek naar grensstenen tussen Nederland en Duitsland, voornamelijk tussen de gemeenten De Lutte  (NL ) en Bentheim ( D ). Harry Van Der Sleen had die dag een mooie route uitgestippeld. We waren die dag met een grote gezellige groep samen. Nadien ben ik met Harry Ter Veen, Rob Vaessens en Pieter Genbrugge nog doorgereden naar de Drilandsteen bij Overdinkel. 

Ter hoogte van de paarse pijl staat de beroemde grenspaal, die het voormalige drielandenpunt tussen Nederland, Hannover en Pruisen aangaf. De grenspaal staat daar langs de doorgaande weg tussen Gronau ( D) en Bardel ( D). 

De weg raakt hier even aan Nederland.  Alvorens 1815 gaf deze steen het drielandenpunt aan tussen Overijsel, Bentheim en Munster. Deze laatste twee werden opgeslokt en verdeeld tussen Hannover en Pruisen.

Meer uitleg over  Munster en over de verdeling ervan tussen Pruisen en Hannover, van voor 1815: http://nl.wikipedia.org/wiki/Prinsbisdom_M%C3%BCnster. 

Zicht op de Munster kant met het wapen van het bisdom Munster. CBEM staat voor Christoph Bernard Episcopus Monsteriensis en was de titel van Christoph Bernard von Galen, bisschop van Munster.  De steen is opgericht in 1659, 11 jaar na de Vrede van Munster en daardoor werd Nederland dus ook diplomatiek erkend. Onderaan staat het metalen plaatje met het nummer 1.  Het nummer 1 duidt aan dat dit de eerste steen is tussen de grens tussen het voormalige Hannover en Nederland.

Zicht op de Nederlandse kant met de Overijsselse leeuw. en wederom het jaartal 1659 waarin de steen is geplaatst.  Daaronder staat gegrift het nummer 87.  In totaal werden er in 1659 87 dergelijke stenen tussen Munster en Overijssel opgericht.  Helemaal onderaan het metalen plaatje met het nummer 862 én 1.  Het nummer 862 duidt aan dat dit de laatste paal is tussen Pruisen en Nederland.

Zicht op de Bentheim kant met het befaamde wapen van Bentheim met 17 hele en 2 halve bollen.  Vanaf het begin van de 16de eeuw is men begonnen met 17 hele en 2 halve penningen af te beelden, voordien waren het er 19 hele. Onderaan staat het jaartal 1824, het jaar van het grensakkoord tussen Hannover en Nederland. Helemaal bovenaan is een stuk afgesleten. Harry Ten Veen vertelde me dat dit afkomstig is van boeren die op deze plaats vroeger hun messen kwamen slijpen.

Op het bovenstaand plannetje is het graafschap Bentheim zichtbaaar.  Het lag ingesloten tussen Nederland en Munster. Ik heb de positie van gp1aangeduid op het onderste drielandenpunt.

Nu nog is dit punt een "drieprovinciënpunt" tussen het Nederlandse Overijssel, het Duitse Nordrhein-Westfalen ( Borken ) en het Duitse Niedersachsen (Bentheim).

Wat verder op is een hotel-retaurant met de naam Drilland.  Daar staat sinds kort een replica van de Drilandsteen.

De steen is helemaal waarheidsgetrouw nagemaakt al is deze wel een beetje kleiner, denk ik.

Zicht op de kant van Munster.

Zicht op de kant van Overijssel. Het is wel vreemd dat hier het nummer 81 is afgebeeld terwijl het eigenlijk 87 moet zijn. 

Zicht op de kant van Bentheim.  Zelfs het "slijpgat" bovenaan de steen is mee "nagemaakt ".

Ik heb nog mooie afbeeldingen gevonden van de Drillandsteen in de glazen inkomdeur van het hotel Drilland.

Munster                                            Overijssel                                                Bentheim

Terug naar : map Nederland-Duitsland

Terug naar : start pagina