GRENSPALEN ROND HULSTERAMBACHT

1.) Hulst was vroeger samen met Axel, Assenede en Boekhoute één van de vier ambachten. De geschiedenis van de vier ambachten begint in de twaalfde eeuw.  Zowel de graven van Holland als de graven van Vlaanderen maakten aanspraak op het gebied en aldus werd er in dit grensgebied gedurende vele eeuwen flink gevochten. Tijdens de heerschappij van de graaf van Vlaanderen bestond er een indeling in vier gebieden met door de graad verleende eigen rechts- en bestuursbevoegdheden. In 1242 werd voor de vier rechts- en bestuurgebieden een samenwerkingsverband ingesteld ( vergelijkbaar met de fusie gemeenten van nu).

Met de komst van de Spanjaarden in Vlaanderen is er veel veranderd.  De komst resulteerde in de 80jarige oorlog. Om de gebieden onder de Westerschelde werd duchtig gevochten en er kwam een scheiding tussen de verschillende ambachten.

De grenspalen die ik in maart 2006 heb gevonden in de polders tussen Hulst en Axel gaven de grens aan tussen het Hulster- en het Axelerambacht. De meest noordelijke staat aan de Kamperdijk en de tweede bij het gehucht Vogelfort. De volgende drie staan in een rechte lijn die nagenoeg pal zuidelijk verloopt, tot aan de buurtschap Axelsestraat bij Koewacht. Alles wat ten westen van die lijn lag, behoorde tot Axelerambacht, ten oosten ervan tot het Hulsterambacht.
De grens lag midden door de uit verdronken middeleeuwse polders herdijkte Stoppeldijkpolder, ingepolderd in 1645. Deze inpoldering gebeurde op het einde van de 80jarige oorlog. Axelerambacht was al sinds1586 in handen van de Noordelijke Nederlanden, terwijl Hulsterambacht nog tot 1645 in Spaanse handen was.

In 1648 met de Vrede van Munster kwam de grens echter anders te liggen en werden Axelerambacht en Hulsterambacht Hollands en Assenederambacht en Boekhouterambacht Spaans ( later Oostenrijks )

PLATTEGROND

De grenspaaltjes zijn ongeveer 80cm hoog en hebben aan weerzijden een opschrift in een vierkant met afgekante hoekjes.  Aan één kant staat vermeld " hulster amb " en aan de andere kant " axel amb ".

Campensedijk

Vogelfort

Stoppeldijkpolder ( nu N61 )

Deze paal is volgens mij al een keer verzet want de paal staat een kwart slag gedraaid en de kant van Axel is verweerd, de tekst is niet meer te lezen.

Luntershoek

Van deze paal is de kop verdwenen of heeft de paal er altijd al zo uit gezien ?  Staat bij het gehuchtje Luntershoek op de dijk tussen de Stoppeldijkpolder en de Riet en Wulsdijkpolder.

Aan de dijk van de Riet en Wulfsdijkpolder

Ook van deze grenspaal is de kop eraf.  Tussen deze paal en de vorige is momenteel aan één kant van de weg een hoge dijk en aan de andere kijk restanten van een kreek met gigantisch veel ganzen ( prachtig om te zien ).

Axelerstraat in Koewacht

Deze is helemaal verweerd. Er is niets meer op te zien. Spijtig.

De vijfde en laatste paal staat aan de Belgisch-Nederlandse grens bij GP285 tussen Stekene en Hulst aan het kruispunt van de Kemelstraat en de Vogelzangstraat. De paal staat echter op het midden van de weg en is nog juist te zien in een gat van het asfalt. Zie foto op de site van Rien de Schipper. http://zeelandpalen.blogspot.com/

2.) Wanneer de vrede van Munster (1648) een einde maakt aan de vijandelijkheden tussen de Hollanders en de Spanjaarden zijn de posities van de legers van de Hollanders doorslaggevend voor het bepalen van de grillige grens. Na de dood van de Spaanse Koning Filip II erft zijn dochterIsabella, die getrouwd was met de Oostenrijkse Keizer Albrecht de gebieden in de lage landen. Om de grens met de Oostenrijkse Nederlanden veilig te stellen, worden later op interessante plaatsen grenspalen geplaatst.

In Stekene op de grens, bij GP283 en bij GP284 staan twee oude Oostenrijkse grenspalen, deze werden door Oostenrijk opgericht in 1720 om een einde te stellen aan de ruzie over de grond tussen het Hulsterambacht ( Staats ) en het Waasland.  De ene kant van de grenspaal  vermeldt 'Staeten Bodem' verwijzend naar de Staten Generaal van de Verenigde Nederlanden. De andere kant toont 's Keysers's Conics Bodem , verwijzend naar de heerschappij van de Oostenrijkse Keizer. De Oostenrijkse Keizer was immers ook koning van Hongarije.  In 1993 werden de palen erkend als monument, hersteld en terug op hun oorspronkelijke plaats gezet.

Oostenrijkse grenspaal bij GP283

Oostenrijkse grenspaal bij GP284

Terug naar : start pagina