grenspalen België Nederland 356-369

In dit deel worden de laatste palen van de Belgisch-Nederlandse grens getoond. We bevinden ons hier tussen de provincies West Vlaanderen voor België en Zeeland ( Zeeuws-Vlaanderen ) voor Nederland. Het landschap bestaat hier voornamelijk uit polders gevormd door het Zwin, een zeearm die vroeger tot in Brugge kwam.

Deze paal is een drie provincieënpaal. GP 355 werd geplaatst aan het Lapscheurse gat, vroeger een open kreek die via het Zwin in verbinding stond met de zee. De kreek is hier nu herleid tot een sloot. Wat verderop is de kreek nog zeer breed en diep. Deze paal is het contactpunt tussen Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen voor België en Zeeland ( Zeeuw-Vlaanderen ) voor Nederland. Het Lapscheurse gat vormt verder de grens tussen de gemeenten Lapscheure ( B ) en Heile ( NL ).

We bevinden ons hier aan de zuidelijke rondweg onder Sluis. GP356 werd geplaatst alwaar de grens het Lapscheurse gat verlaat. De restanten van de kreek zijn hier nog zeer duidelijk waarneembaar. GP356 is het contactpunt tussen de gemeenten Lapscheure ( B ), Heile ( NL ) en St Anna ter Muiden ( NL). Er zou nog een grenssteen moeten staan aan de Lapscheurse gat waar het spuiwater van de Lapscheurse polder door het Geleed van Zuidover in de kreek uitmondt, doch ik het geen steen kunnen vinden tussen het metershoge riet. Het was aldaar wel prachtig mooi op de Oude Zeedijk; mooi fietsen hier !

GP357 staat maar 80m verder en duidt een knik in de grens aan. GP357 duidt het contactpunt aan tussen de gemeenten Sint Anna ter Muiden ( NL ), Lapscheure ( B ) en Westkapelle ( B ).

Bij GP358 doorkruist de grens het Damse Vaart. De Damse Vaart werd onder Napoleon gegraven in 1810. Hij wilde net als vele voorgangers Brugge verbinden met de Westerschelde. Door de verzanding van het Zwin lag Brugge niet meer aan zee en was er geen havenactiviteit meer. Het is hem echter niet gelukt want het kanaal stopt in Sluis.

Tussen GP358 en GP359 staan 2 grensstenen. De nieuwe rondweg onder Sluis door ligt parallel aan de grens. Daardoor zijn de grensstenen gemakkelijk bereikbaar.

GP359 staat aan de grote weg van Knokke naar Sluis kort bij St Anna ter Muiden. Sint Anna ter Muiden, ouder dan Sluis, was eens een levendige havenstad mét stadsrechten. Mude, zoals Sint Anna ter Muiden aanvankelijk werd genoemd, had de pech om op de linkeroever van het Zwin te liggen. Hier sloeg de verzanding het hardst toe. St Anna ter Muiden is nu deelgemeenten van Sluis.

GP360 duidt een hoek in de grens aan naar het noorden en is tevens de meest westelijke grenspaal van Nederland. De paal staat maar ongeveer 100 m verder dan GP359. Het restaurant op de foto staat dus net in België.

De grenssteen staat maar net buiten het pittoreske geklasseerde dorpje St Anna ter Muiden op de weg naar Westkapelle, deelgemeente van Knokke.

De grens doorkruist de Graafjansdijk alwaar GP361 werd geplaatst. Op de foto zicht op de weg die de grens vormt naar GP362 boven op de oude zeedijk.

In 1843 kwam tot hier de zeearm het Zwin. Op de westelijke dijk werd GP362 geplaatst.

GP363 werd geplaatst aan de oostelijke oever van het Zwin in 1843. In 1869 werd tussen België en Nederland besloten deze paal te herplaatsen, vandaar dat het jaartal op de paal anders is dan bij de andere grenspalen. Bij GP364 is er meer uitleg.

In 1843 lag er een groot eiland te midden van het Zwin. Het Zwin splitste zich in een westelijke geul en een oostelijke geul. In de oostelijke geul is het contactpunt tussen de gemeente Westkapelle ( B ), St Anna ter Muiden ( NL ) en Retranchement ( NL ). Omdat het onmogelijk was om de grenspaal in het water te plaatsen werden er twee grenspalen 364 geplaatst, één op het eiland aan Belgische zijde en één op de verdedigingswallen van Retranchement aan Nederlandse zijde. In 1869 werden deze palen herplaatst na een overeenkomst tussen beide landen. Vandaar het jaartal 1869 op de grenspalen.

Achter het cijfer 364 was nog een bolletje in witte verf. Ik heb met een steentje de bovenlaag verf wat weg gekrabd waardoor het cijfer a weer mooi zichtbaar is.

In mei 2011 was de grenspaal verdwenen. De paal heeft een tijdje in een depot van provincie Zeeland gelegen maar op 22/10/2012 is de grenspaal officiëel teruggeplaatst. verdwenen-grenspaal-364a-terug-op-zijn-plek

In 1869 heeft men een nieuwe grenspaal 364 geplaatst op het juiste contactpunt tussen de twee verklikkers. Aldus vormen drie palen de drieling van Retranchement en dit is uniek in beide landen !

Van Co Bieze de volgende tekst:Op 15 maart 1869 hebben België en Nederland te Sluis een overeenkomst gesloten, omtrent de grensafscheiding bij het Zwin. Door de steeds toenemende verzanding van het Zwin was de thalweg, die oorspronkelijk de grens tussen beide landen vormde, onherkenbaar geworden. Het Zwin werd ingedijkt. Hierdoor ontstond o.m. het bekende natuurgebied Het Zwin.De grenspalen 363, 364, en 365 werden verplaatst, terwijl als nieuwe grenspalen werden toegevoegd de nummers 366, 367, 368 en 369. Tevens werd een derde paal met het nummer 364 geplaatst.Op deze grenspalen werd als jaartal 1869 vermeld. Naar aanleiding van deze overeenkomst kon men dus na ondertekening van het verdrag, beginnen met in inpoldering van het Zwin. Hierdoor lijkt het mij aannemelijk, dat eerst na het gereedkomen van dit werk, de grenspalen konden worden geplaatst. Dal zal dan vermoedelijk in 1871 gebeurd zijn.

De eerste "nieuwe palen " ( 366,367,368 en 369 ) waren houten palen. In 1871 werden ze vervangen door zwartgeschilderde gietijzeren palen.

Dit was tot 1869 de laatste grenspaal tussen beide landen. Deze paal stond op de Nederlandse oever van het Zwin. Deze paal is ook opgenomen in de overeenkomst van 1896 en draagt dus voornoemd jaartal. GP365 is het contactpunt tussen de gemeenten Retranchement ( NL ), Westkapelle ( B ) en Knokke ( B ). Vanaf hier volgde de grens verder de thalweg van het Zwin.

GP366 is de eerste echte nieuwe grenspaal van 1869 en staat momenteel in een natuurreservaat, nog juist buiten de internationale dijk.

GPn 367 en 368 staan in het natuurreservaat het Zwin. Ik heb deze grenspalen uit 1869, nog niet van dichtbij kunnen fotograferen en heb daarom ( voorlopig ) foto's ( jaartal 2005 ) geleend van Frans en Marie Laurijssens uit Zundert. ( Deze mensen ben ik tegengekomen op grenspalenjacht bij GP71 aan de grot in Kanne.) Let op het nummer; door het zilte water is het nummer helemaal weggeroest en heeft men het nummer er provisoir opgeschilderd.

De grenspaal geplaatst in 1869 in het Zwin spoelde om bij stormen in 1952, 1954, 1969 en 1990. Na de laatste storm in 1995 was men het beu en heeft men de grenspaal geplaatst boven op de internationale dijk aan Nederlandse zijde.

De allereerste GP369 bleek in 1947 ( na WOII ) te zijn verdwenen. Er wordt een nieuwe GP gegoten en op een stevig fundament geplaatst. Daarna begint voor de paal een ware lijdensweg. GP369 is meerdere malen het slachtoffer van de eroderende werking van eb en vloed, stormen en de veranderende ligging van de Zwinmonding. Om de grenspaal te beschermen, wordt hij tot 3 maal toe herplaatst ( 1952, 1954 en 1969 ) en dit telkens méér landinwaarts, behalve dan in 1952. In 1990 valt de ongelukkige paal nog maar eens om. Men beslist om nog maar eens een nieuwe GP369 te laten gieten, groter en sterker dan de vorige.

De oude GP369 staat nu buiten bij het museum Scinfala in Knokke Heist, ditmaal wel groen geverfd zoals de andere oude grenspalen.

De nieuwe GP369 wordt in 1990 nog maar dieper landinwaarts herplaatst en dit op een nog zwaarder voetstuk, een 4m lange betonnen paal met een zwaar betonnen fundament. GP369 houdt het echter maar uit tot 1995. De geul heeft de paal zover uitgedabd dat hij dreigt om te vallen.

Daarna had men ingezien dat tegen natuurgeweld niets te beginnen is en heeft men beslist om de paal vergoed te plaatsen boven op de Internationale Dijk aan Nederlandse zijde nabij Cadzand.

Dit was de laatste paal tussen België en Nederland... Ik hoop dat U zeer veel plezier beleefd heeft met het bekijken met de foto's en misschien kan ik U er toe aanzetten om ook alle palen en stenen te fotograferen.

Ik wil iedereen bedanken die me geholpen heeft met tips, informatie en aanvullingen.