GRENSPALEN TUSSEN BELGIE EN NEDERLAND

Deel 38 Grenspaal 309 tot en met Grenspaal323

De grens steekt het kanaal Gent Terneuzen over en gaat naast Sas Van Gent naar boven. We gaan rond Assenede en Boekhoute en komen aan in Isabellahaven.

De geschiedenis van Sas van Gent is nauw verbonden met die van de Belgische stad Gent. Gent zocht in de zestiende eeuw een betere uitweg naar zee. Aan Keizer Karel V werd toestemming gevraagd voor het graven van een vaart naar de Papegeule. Op 26 mei 1547 krijgt Gent toestemming tot het graven van ' de Sasse  Vaart'. Wel is hieraan de voorwaarde verbonden dat de Landdijk niet mag worden doorgestoken, er mag dus geen sluis worden gebouwd.
De toestemming tot het graven van de vaart, in het jaar 1547, wordt gezien als het ontstaan van Sas van Gent. Enkele jaren later kreeg men toestemming voor de bouw van een sluis in de Landdijk. Deze kostbare sluis moest worden beschermd en zo ontstond een kleine nederzetting die 'het Sas van Gent' werd genoemd. Sas van Gent werd in 1644 veroverd door de Hollanders op de Spanjaarden en daarna omgevormd en vooral uitgebreid tot een belangrijke militaire vesting.

PLATTEGROND

GRENSPAAL 309

GP309 staat aan het kanaal Gent-Terneuzen. Weet iemand of deze grenspaal verplaatst is, want het kanaal is hier verbreed en verlegd.  Vroeger liep het kanaak dwars door Zelzate, nu loopt het er omheen en is het oude stuk gedempt.

GRENSPAAL 310

Volgens het protocol werd GP310 geplaatst aan de zuidwestelijke hoek van een huis aan de Poeldijk.  Ter plaatse gekomen denk ik dat ook deze grenspaal is verplaatst door de verbreding van het kanaal en door de aanleg van een grote steenweg. De paal staat op een talud tussen de steenweg en een spoorlijn.

Bericht van Wouter Maréchal op 11/11/06:  Die twee palen ( 309 en 310 ) hebben inderdaad een tijd lang in een loods gelegen. Trouwens de grenscorrectie - want die palen hoorden eigenlijk in het kanaal Gent-Terneuzen te staan maar dat is een beetje moeilijk - die grenscorrectie dus is van vrij recente datum.
 

GRENSPAAL 311

We volgen de Poeldijk en komen aan bij GP311 vlak aan het " spookhuis".  GP311 is het contactpunt tussen Sas Van Gent ( NL ), Zelzate ( B ) en Assenede ( B ). Gs310a heb ik niet gevonden; waarschijnlijk ligt die ergens onder het talud van de steenweg tussen GP309 en GP310.

GRENSSTEEN 311A

( foto Frans Meeus )

In 2005 heb ik hier gezocht naar Gs 311a maar niet gevonden.  In de zomer 2009 vond Frans Meeus hem wel

GRENSPAAL 312

Bij GP312 is het contrast in bouwstijlen tussen beide landen zeer goed te zien.  In Nederland zijn het allemaal dezelfde huisjes, keurig in een rij en in een wijk, In België staan hier mooie vrijstaande villa's en verbouwde huizen tot op de rand van de weg door elkaar.

GRENSPAAL 313

De grens gaat steeds verder naar het noorden en kruist  andere dijk.  Op de kruising staat GP313.

GRENSPAAL 314

Bij GP314 maakt de grens een hoek naar het westen.

GRENSSTEEN 314A

GS314a duidt het punt aan waar de nieuwe rijksgrens de oude gemeentegrens verlaat langs de helling  van een inlaagdijk tot de oude zeedijk wat verder op.

GRENSPAAL 315

GP315 staat boven op een oude zeedijk. Een sloot achter de dijk vormt hier verder de grens. Deze dijk sluit een grote kreek in België af. Het Nederlandse deel is later ingepolderd en noemt de St Pieterspolder.  Heel vroeger kwam tot hier een kreek van Assenede en Boekhoute en die verbinding had met de Braakman.

GRENSPAAL 316

Bij GP316 gaat de grens verder volgens een sloot achter de Vrijedijk rond de Rode Polder.  Volgens het protocol behoort de dijk tot België, maar behoudt Nederland de vrije toegang erover.

GRENSPAAL 317

De grens volgt nog steeds de sloot achter de Vrijedijk en komt aan bij GP317. Bij deze grenspaal staat een huis in de polder dat aan Nederland blijft. Ter plaatse aangekomen staan hier enkele huizen in een gehuchtje bovenop de dijk langs de weg en is er een eigen weggetje naar een huis wat dieper in de polder. Op de foto zijn de Belgische huizen op de dijk te zien.

GRENSPAAL 318

De grens volgt nog steeds de sloot achter de dijk,  en nadert het contactpunt tussen de gemeenten Sas van Gent ( NL ), Boekhoute ( NL ) en Assenede ( B ).

GRENSPAAL 319

De grens volgt nog steeds voornoemde dijk om maar een 100tal meters aan te komen bij de dijk rond de Philipinepolder.  Daar werd GP319 geplaatst en is het contactpunt tussen de gemeenten Boekhoute ( B ), Sas van Gent ( NL ) en Philipine (NL).

GRENSSTEEN 319A

De grens volgt dan de dijk rond de Philipinepolder naar het zuiden tot aan GS319a. Het gehucht Posthoorn wordt in twee gedeeld.  Alle huizen ten westen van de dijk behoren tot Nederland en ten oosten tot België.

GRENSPAAL 320

Vanaf GS 320 volgt de grens een sloot achter de Vrijedijk die op die manier Belgisch werd, rond de Philipinepolder.  GP320 werd geplaast op de dijk tussen de Philipinepolder en de Grote Isabellapolder.

Voorbij GP320 komen we in  het gehucht Isabellahaven (NL)  dat nauw verbonden is Boekhoute ( B ). Nu nog steeds verbindt een lange met huizen bebouwde dijk het dorp Boekhoute met Isabellahaven.

 Het ambacht Boekhoute wordt voor het eerst vermeld omstreeks 1018, toen het tot de «Vier Ambachten» behoorde, samen met Assenede, Axel en Hulst. Het ontleende zijn naam aan «de stede van Bouchoute» die er de hoofdplaats van was. Bij de grote overstromingen in de 14de en 15de eeuw gingen sommige noordelijk gelegen gemeenten in de golven verloren. De strijd die men destijds voerde tegen de overstromingen blijkt nu nog duidelijk uit het landschap, dat doorsneden wordt met hoge dijken. De Vernouden dijk is de oudst vermelde (1325). De meest zuidelijk gelegen dijk is nu nog op vele plaatsen bewoond en werd waarschijnlijk in de 13de eeuw aangelegd: vermoedelijk noemde die dijk destijds de Yevendijk, vandaag beter gekend als Gravejansdijk. Hij verdeelt de gemeente in twee scherp afgetekende landschappen: het «houtland» waar de landerijen nog afgebakend zijn met «houtkanten» en de «polders» die met hun weidse vlakte aan de zee herinneren. Na vele overstromingen, plunderingen door vrijbuiters..enz.. bedaarden de gemoederen onder Albrecht en Isabella, dit blijkt nu nog uit enkele namen: Isabellapolder, Isabellawatering en Isabellahaven. Ook economisch ging het Boekhoute niet voor de wind: in 1690 grendelden de Hollanders de haven af, en pas nadat een jaarlijkse tol aan het naburige Philippine betaald werd, konden de Boekhoutse vissers hun netten in de Westerschelde werpen. Pas in de 2de helft van de 18de eeuw kwam er enig evenwicht, vanaf dan zou Boekhoute enkel nog af te rekenen hebben met de regelmatig terugkerende watersnood. Toen in 1843 de grens tussen België en Nederland officiëel werd vastgelegd, verloren de vissers van Boekhout opnieuw hun haven en verhuisden vele vissers naar andere vissershavens.

GRENSSTEEN 320A

Achter een huis in aanbouw op de dijk rond de Grote Isabellapolder heb ik deze tussensteen gevonden tussen de bouwmaterialen. Haaks op de dijk en de grenssteen is nog een kleine dijk waar te nemen onder de struiken; dezelfde dijk als in het protocol.  De met huizen bebouwde dijk en de grens maken hier een bocht naar het zuiden.

GRENSPAAL 321

De dijk en de grens komen aan bij een andere dijk die van Boekhoute naar Isabellahaven gaat.  Achter een huis op de hoek werd GP321 geplaatst. De grens volgt dan wederom een sloot achter de dijk zodat de huizen op de dijk en de dijk Belgisch werden.  Een beetje verder staan wat huizen wat dieper in de polder, die zijn Nederlands.

GRENSPAAL 322

GP322 staat boven op de dijk tussen de Grote Isabellapolder  en de haven van Boekhoute. De haven werd door deze grensscheiding afgescheiden van Boekhoute. Vroeger waren er hier twee vaargeulen, nu nog maar één.  GP322 staat aan de eerste vaargeul...

GRENSPAAL 323

...en GP323 stond vroeger aan de tweede vaargeul. Bemerk het rare topje, anders dan anders. De grens volgt verders een sloot achter de Vrije Dijk die volledig aan België toekomt.

GRENSPAAL 324

(klik op foto voor vervolg)

Terug naar : map grenspalen België-Nederland

Terug naar : start pagina