GRENSPALEN TUSSEN BELGIE EN NEDERLAND
Deel 31 Grenssteen 246a tot en met Grenspaal
250
De grens maakt en dit stuk een wijde bocht omheen Huybergen ( NL ). Ook hier
veel boerderijen en veeteelt aan twee kanten van de grens. In dit stuk wordt de
grens beschreven tussen de gemeenten Kalmthout ( B ) en Huybergen ( NL ).
Er is echter in België wel een grenscorrectie gebeurd in 1974 waarbij de
Kalmthoutse Hoek vanaf dan tot Essen behoort en Essenhoek heet. Vroeger
kwam de gemeentegrens tussen Kalmthout en Essen uit bij GP243, nu bij GS248a.
PLATTEGROND
De grens rond Huybergen kent een raar verloop en heeft ook een rare
geschiedenis. Het gebied is jarenlang een twistgebied geweest tussen het
Markiezaat van Bergen op Zoom en de abdij van Tongerlo. De grens van beide
gebieden lag dwars door het dorp. Men moet de grenslijn van GP241 naar GP246
rechtdoor trekken naar het westen alsook de grenslijn van GP251 naar GP250 naar
het noorden. ( zie rode lijnen op het plannetje van Frans Meeus hieronder ) Het
kruispunt van deze twee rechten was gelegen ten noorden van het dorp Huybergen
en was gemarkeerd met de paal van Hertsput. Omdat de Hertog van Brabant eigenaar
en leenheer was van beide gebieden kwam het nooit tot een duidelijk standpunt en
bleef het geschil doorheen verschillende eeuwen etteren.
(
tekening Frans Meeus uit Putte )
Rond 1820 is bij de vorming
van de provincies Zuid-Brabant en Noord-Brabant (Koninkrijk der
Verenigde Nederlanden) de huidige grens vastgelegd ( blauwe lijn
). Toen is men bij het opmaken van
de documenten voor het bepalen van de gemeentegrens uitgegaan
van de gronden die voor 1795 grondbelasting betaalden aan de
Raad van State in Den Haag. Die gronden strekten een heel eind
binnen het rechtsgebied van Tongerlo en Belgisch Brabant.
Hierdoor heeft de grens bij Huijbergen een wat grillig verloop,
als het ware in een boog om het dorp heen. Bij de afsplitsing
van België (1830) is deze grens de staatsgrens geworden waardoor
Huijbergen, anders dan bijvoorbeeld Putte, geheel in Nederland
ligt.
GRENSSTEEN 246a
De grens volgt vanaf GP246 een landbouwweg naar twee boerderijen. De
grens maakt ter hoogte van GS26a een knik naar links en gaat dan tussen de twee boerderijen
door. Op de foto zicht op GS246a en de Nederlandse boerderij.
GRENSSTEEN 246b
Achter de Nederlandse boerderij maakt de grens een knik tot juist aan de
achtergevel van een schuurtje. GS246b staat op de hoek van dat schuurtje.
GRENSSTEEN 246c
Parallel aan de schuur staat nog een stal. Ook hier gaat de grens volgens
de achtergevel tot aan GS246c. Dan gaat de grens het veld in.
GRENSSTEEN 246d
Achter de boerderij gaat de grens midden door een perceel achter de stal tot
aan GS246d en volgt dan een sloot. Op de foto zicht op GS246d en de sloot.
Links is het België en rechts Nederland.
GRENSSTEEN 246e
GS246e staat maar een beetje verder aan dezelfde sloot. De sloot vormt nog
steeds de grens en maakt ter hoogte van GS246e een knikje.
GRENSSTEEN 246f
Nog steeds de sloot volgend kom je uit bij GS246f. Het rare van het
protocol is dat er tussen GP246 en GP247 acht grensstenen zijn beschreven
terwijl er negen aanwezig zijn. Ik denk dat deze steen niet beschreven is,
maar wanneer is ze dan geplaatst ?
GRENSSTEEN 246g
Ondertussen zijn we dezelfde weg komende van GP246 weer overgestoken. GS246g
staat aan de noordoost hoek van een Nederlands huis. Links op de foto ziet
de achter-inrit van een Belgische boerderij.
GRENSSTEEN 246h
Ondertussen heeft de grens nog maar eens een boerderij doormidden gesneden en komt ze aan bij
246h. Hier gaat de grens naar links. De grens komt uit op de grote weg van Hoek
( B ) naar Huybergen ( NL ) om dan de weg te volgen. Het huis op de
foto staat aan de overkant van de weg en dus in België.
GRENSSTEEN 246i
De grens volgt even de weg tussen GP247 en GS246i om bij GS246i de weg volledig
aan België te laten.
GRENSPAAL 247
GP247 staat er bij mijn weten zo al jaren bij, omvergeduwd door een vrachtwagen
denk ik. Bij GP247 maakt de grens een hoek naar links volgens een landbouwweg.
Als men hier rechtdoor gaat over de akker, komt men bij GP248 uit, maar de grens
maakt hier nog een paar zigzag bewegingen. De grens gaat eerst helemaal rond de
Nederlandse wei op de rechtse foto.
GRENSSTEEN 247a
Vanaf GP247 volgt de grens een landbouwweg tot aan GS247a. Bij deze steen
maakt de grens een hoek naar het zuiden volgens een zandweg naar de Verbrande
Hoef.
GRENSSTEEN 247b
Bij GS247b verlaat de grens de zandweg en maakt een hoek naar het westen rond
nog steeds dezelfde wei. De tractor staat in België.
GRENSSTEEN 247c
Bij de Weverbeek staat GS247c en volgt de grens de beek naar het zuiden.
GS247d heb ik niet kunnen vinden, zou ook aan de Weverbeek moeten staan. Op deze
hoek gaat de grens weer naar oosten volgens een zandweg naar
GP248. Op deze manier wordt nu een Belgische wei door de grens omsloten.
GRENSPAAL 248
Bij GP248 maakt de grens een hoek naar het zuiden volgens een sloot en laat wat
verder een houtkant en enkele huizen in Nederland.
GRENSSTEEN 248a
Bij GS248a maakt de grens een hoek naar het westen. De gefreesde akker
ligt in België evenals de boerderijen op de achtergrond.
GS248a is NU het contactpunt tussen de gemeenten Essen ( B ), Kalmthout ( B ) en
Huybergen ( NL ).
GRENSSTEEN 248b
Deze tussenpaal heb ik pas gevonden op 05/11/06 nadat
Frans Meeus de paal al had gevonden en vrij geschopt. De paal staat in de berm
naast de grensweg alhier. De kop is er af en nadien is er aarde op de paal komen
te liggen, vandaar dat hij eerder onvindbaar was. Pal onder de paal ligt de buis
van de Weverbeek die vanaf hier opnieuw de grens vormt. De foto is getrokken in
de richting van GP248c.
GRENSSTEEN 248c
GS248c staat midden in de Weverbeek. De Weverbeek loopt recht van zuid
naar noord en vormt dus een paar keer de grens, tussen GS247c en GS247d én
tussen GS248b en GS248c.
GRENSPAAL 249
Waar de Staartsestraat de Weverbeek en dus ook de grens oversteekt met een
bruggetje, werd GP249 geplaatst.
GRENSPAAL 250
GP250 staat aan villa in België die enkel via Nederland bereikbaar is achter de
manége van Huybergen. GP250 duidt een haakse hoek naar het zuiden aan.
GRENSSTEEN 250a
( klik op foto voor vervolg )
