grenspalen België Nederland 187-194

We naderen het laatste stukje grens in Limburg. In dit stukje passeren we de grenspalen vanaf GP187 tot GP 194 in Lommel. Het betreft enkel nog een stuk grens tussen Lommel( B) en Luyksgestel (NL). Deze grens is ook vaak een twistpunt geweest. Door het verdrag van Fontainebleau in 1785 behoorde Lommel tot de Republiek der Nederlanden en Luyksgestel bij het Prinsbisdom Luik. De naam zegt het zelf. Tijdens de Franse overheersing zijn Lommel en Luyksgestel tegen elkaar geruild in 1807. Luyksgestel lag helemaal als een enclave in Nederland. Er was één punt van contact in de volksmond genoemd "schoingars” of beter gekend de steen van de 7 heerlijkheden.

update grenspaal 194

Vanaf GP 187 is de splitsing van Lommel en tevens de nieuwe grens tussen Lommel en Bergeyk gedaan en komt de grens te liggen tussen Lommel en Luiksgestel. De hoek in de grens en het verdere grensverloop komt hier te liggen in het midden van de Elsloop. Vlakbij deze grenspaal heb ik tevens ook één van de oude Lommelse grensstenen gevonden.

GS 188a en GP 188b duiden twee hoeken in de grens aan. GS 188a heb ik niet kunnen vinden.

GS 189a en GS 189b duiden de continuïteit van de grens aan. Tussen GP 189 en GP 190 is er een nogal lang recht stuk en dan worden er tussenstenen geplaatst, meestal om de ongeveer 500m. Dit fenomeen zullen we in de Kempen nog meer tegenkomen.

De grens loopt hier langs de hobbelige zandweg. Oppassen voor de carter van de auto hier. We bevinden ons hier aan de achterkant van de Vossemeren. Voor de rest is het hier een verlaten streek.

GP191 duidt een knik in de grens aan. Van hieruit gaat de grens weer naar het noordwesten.

GS 191a werd geplaatst langs de weg van Boelen ( Lommels gehucht ) naar Luiksgestel.

juni 2004: GP 192 werd geplaatst langs de weg van Lommel (B ) naar Bladel ( NL )

De echte grenspaal 192 is reeds in 1952 gestolen en als oud ijzer ( 350 kg ) verkocht. De daders werden opgespoord en gestraft. Ondertussen staat er deze betonnen paal. De locatie om een paal te pikken is hier dan ook ideaal want de streek is hier zelfs nu nog zeer verlaten; enkel uitgestrekte bossen en zanderige akkers.

HERPLAATSING SEPTEMBER 2008

In oktober 2008 ben ik nog eens ter plaatse geweest ( na tip ) en constateerde ik dat er een nieuwe paal is geplaatst naar origineel model op de plaats van de betonnen grenspaal. Dit is een replica van de originele grenspaal 192 die in 1952 is gestolen. Op de gietijzeren grenspaal zijn nog naden te zien waar de mal aan elkaar is gemaakt. Wat zeer mooi te zien is, zijn de 2 wapenschildjes van België en Nederland op de paal, zonder roest of beschadigingen.

Waar grenssteen 192a moet staan, heb ik dit gat gevonden. Een tussensteen zou er perfect inpassen.

juni 2004: De echte grenspaal 193 ligt opgeslagen in een gemeenteloods in Bergeyk nadat hij was omgevallen. Wanneer komt de herplaatsing ? GP193 duidt een hoek aan naar het zuidwesten.

De zandwegen zijn hier zeer slecht onderhouden. Je kunt deze palen bijna enkel te voet bereiken. Met de auto is het niet te doen want de wegen zitten vol diepe sporen van grote tractoren. Met de fiets is het eigenlijk ook niet te doen want het zand is hier zeer los door het diepe klapzand. En het is hier HEET.

HERPLAATSING SEPTEMBER 2008

In oktober 2008 ben ik ook hier nog eens ter plaatse geweest en wat blijkt. Ook hier staat de originele grenspaal terug op zijn plaats. Ditmaal netjes opgepoetst en geverfd. Dit maal is het wel de echte originele grenspaal die terug staat. Getuige zijn de verschillende kogelgaten in de paal. Deze paal heeft jaren lang in een gemeente loods in Bergeyck gelegen en is nu op initiatief van de gemeente in samenwerking met de Belgische gemeente Lommel op zijn plaats terug gezet.

foto's van de officiële huldiging vindt u als u klikt op de kleine foto:

Tussen GP193 en GP194 is het een lange rechte lijn die wordt aangeduid door drie grensstenen. GS193a heb ik kunnen vinden maar de twee andere tussenstenen heb ik tot 3 maal toe niet kunnen vinden. Later heb ik vernomen dat de grensstenen reeds in 1966 zijn verdwenen bij de aanleg van een bosweg. Het rare is hier dat er twee zandwegen vlak naast elkaar zijn en de grens hier eigenlijk dus niet goed visueel vast te stellen is. De wegen zijn dan ook nog eens zeer slecht De oostelijke weg wordt dan ook nog gefreesd zodat er niemand nog over kan. Blijkbaar wil men hier aan landje-pik doen. Dit fenomeen kwam ik ook tegen bij Gsn 196c, 197c en 197d, maar daar staan de stenen er nog.

Deze paal is het snijpunt van de Provincies Noord Brabant, Belgisch Limburg en Antwerpen.

Voor 1843 ging de grens hier verder door naar de steen van de zeven heerlijkheden. Hier is in 1843 een grenscorrectie gebeurd waarbij de Nederlandse gemeenten Luycksgestel en Bergeyk worden afgesneden van het historische punt.

De voogdijgemeenten Mol, Balen en Dessel,verder Lommel, Luyksgestel, Postel en Bergeyk paalden hier vroeger aan elkaar. De betekenis van deze plek is verloren gegaan. Tijdens de Franse overheersing verloor de gemeente Postel zijn zelfstandigheid en ging op in de gemeente Mol. De voogdij Mol, Balen Dessel hield op te bestaan. De grenscorrectie kwam in 1843 waarbij de taartpunten van Bergeyk en Luyksgetel het contact verloren. Luyksgetsel was vroeger onder het Prinsbisdom Luik, nu valt het gewoon onder de Nederlandse gemeente Bergeyk. Nu staat deze steen op de grens tussen Mol en Lommel in België. De vroegere grenzen zijn echter nog duidelijk waar te nemen in het landschap. Toch is het hier leuk vertoeven temeer men hier ook het spel van tegenovergesteld lopende waterwegen kan waarnemen. Hier vlakbij loopt ook een groot bevloeiïngskanaal vanuit het Kempisch kanaal naar Postel. Vanuit dit bevloeiïngskanaal vertrekken allerlei kleine kanaaltjes met sluisjes in de bosrijke omgeving

Op 09/09/2011 kreeg ik van René Jeukens uit Eijsden ( NL ) bericht dat de gemeente Bergeijk grenspalen 194 en 195 heeft laten retaureren. De gemeente is blijkbaar begonnen met eerder gemaakte plannen om de grenspalen in hun gemeente op te knappen.

29 juli 2009. De Brabantse grensgemeente Bergeijk doet echt haar best. In november 2008 werden gp192 en gp193 vervangen en nu zijn gp194 en gp195 aan de beurt voor een opknapbeurt, zo lezen we in het Eindhovens Dagblad:
De restauratie maakt onderdeel uit van het beleid van de provincie Noord-Brabant en de Belgische provincie Limburg om de grenspalen in stand te houden. "De palen staan er al sinds 1843", zegt de Bergeijkse burgemeester Driek van de Vondervoort. Hij denkt ze in te kunnen zetten als toeristische attractie in de gemeente. "Ik zou er een product van willen maken. Er is al een wandelroute langs de grens, maar misschien kunnen we ook iets met fietspaden."