GRENSPALEN TUSSEN BELGIE EN DUITSLAND

EEN STUK GRENS TUSSEN GP769 EN GP800F

In maart 2008 heb ik te samen met enkele grenspaalvrienden een groot stuk van de Vennbahn afgewandeldop zoek naar grenspalen. Na de Eerste Wereldoorlog werd beslist dat de Vennbahn ook Belgisch werd.  In het verdrag van Versailles ( 1920 ) werden de plannen en tekeningen gemaakt. Niet lang daarna werden de grenspalen geplaatst.  Wanneer de Vennbahn autonoom door Duitsland gaat, werden aan beide kanten van de spoorweg grenspalen geplaatst op regelmatige afstanden en op bijzondere punten.  Niet alleen de spoorweg werd Belgisch; ook de gebouwen, bruggen en viaducten werden automatisch Belgisch.  Dit betekent dat er soms grote stukken grond naast de spoorweg ook Belgisch werden.Dit betekent dat er soms grote stukken grond naast de spoorweg ook Belgisch werden.Doordat de Vennbahn Belgisch is, komen er ook Duitse gebieden helemaal omgrensd door België, nl. enclaves.  De Duitse enclave alhier heet Roetgenerwald.

 De nummering van de grenspalen loopt via de Vennbahn verder met tussenpaalnummers. Op het punt waar de Vennbahn autonoom het Belgische vasteland verlaat, staan aan beide kanten telkens een grenspaal . Aan de rechtse kant van de spoorweg staat een paal met een bepaald nummer, welnu de gehele rechtse kant van de spoorweg zal bestaan uit grenspalen met dat zelfde nummer met een volgnummer A, B, C, enz.  Ditzelfde geldt ook voor de linkse kant.  Men kan dit goed zien op het kaartje hierboven vanaf het nummer 769 en 770.  De grenspalen hierna hebben allemaal het nummer 769 .. en 770..  tot op het punt dat de Vennbahn terug raakt aan het Belgische vasteland. Dan gaat men weer verder met het volgnummer van de vaste grens op dat moment

Op het kaartje ziet u ook een grote blauwe vlek.   Dit gebied was volgens het Verdrag van Versailles Belgisch geworden.   Het gebied         ( 4000 ha bos en 650 ha veengebied ) is volgens een verdrag in 1956 terug aan Duitsland verkocht voor 33,3 miljoen Duitse Marken. Alleen de Vennbahn is Belgisch gebleven.  In 1920 werden alleen grenspalen geplaatst aan de bovenzijde van de Vennbahn vanaf het nummer 788 tot 799.  Na 1956 werden aan de onderzijde grenspalen bijgeplaatst aan de andere zijde bij de bestaande grenspalen met hetzelfde nummer met een volgnummer a.

GP 769                                        GP770

GP769 en GP770 heb ik wat later gevonden tussen het ontluikende groen. GP769 staat aan de westzijde van de Vennbahn en is een vierkantige steen; hier loopt de grens immers gewoon rechtdoor.

GP770 staat aan de oostzijde van de Vennbahn en is een driehoekige steen.  Deze steen duidt de splitsing van de grens aan.  Hier begint de Duitse enclave Roetgenerwald.

De grenspalenparen aan de Vennbahn 769A-770A; 769B-770B en 769C-770C heb ik te samen met de Internationale Vrienden van de Vennbahn kunnen vinden en fotograferen in december 2008.

GP 769A en GP 770A

Beide grenspalen aan weerszijden duiden het begin van de kromming van de Vennbahn naar Lammersdorf toe. We bevinden ons her in een rustige woonwijk alwaar de spoorlijn door gaat. We bevinden ons dan ook aan de achterkant van veel tuintjes.

GP 769B en GP 770B

In het centrum van Lammersdorf kruist de Vennbahn de grote weg naar Roetgen.  Aldaar werden 769B-770B geplaatst.

GP 769C en GP 770C

Deze grensstenen staan in het midden en aan de randen van het voormalige station van Lammersdorf.  GP769C staat achter een Duits werkmanshuisje en was gemakkelijk te vinden.  Voor GP770C hebben we flink lopen zoeken in het wilgenhout dat aan de overkant het voormalige station overwoekerd.

GP 770D en 769D

GP769D zou aan de andere kant moeten staan, tussen de Vennbahn en de weg naar Aken, maar we hebben hem niet gevonden in maart 2008.

( foto Jannis Deeleman )

Jannis Deeleman vond later, in 2012 deze grenssteen echter wel, met behulp van een prikstok.  De steen zat helemaal onder zand en bladeren.

In maart 2014 ook gevonden.

GP770D staat op het einde van het station van Lammersdorf, verscholen tussen het kreupelhout.

GP 769E en GP 770E

Hier vonden we GP769E dan weer wel als bij toeval.  Deze grenssteen staat gelijk met het maaiveld naast het fietspad.  Aan de overkant hebben GP770E gemakkelijk gevonden.

GP 787

We zijn nu kort bij Lammersdorf in een buitenwijk met nieuwe huizen  In 1920 was dit een punt waar de Vennbahn terug aan het Belgische vasteland kwam. De Vennbahn  vormde vanaf hier verder de normale grens tussen België en Duitsland.  De driehoekige paal gaf dit speciale punt aan. In 1956 werd het gebied zoals hierboven beschreven verkocht aan Duitsland, behalve de Vennbahn. De speciale functie van de driehoekige grenssteen787 is nu een beetje verloren, maar ze is blijven staan op haar punt.  Een beetje verder aan de andere kant van de spoorweg staat 788..

GP 788

Deze grenssteen heb ik wat later pas gevonden.  Ze staat tussen het talud van de spoorweg en de rijksweg naar Lammersdorf. Wat verder  zijn er ook nog resten van de Siegfried lijn te zien.

GP 788A

GP788A staat een beetje verder boven op het talud naast de spoorweg en is niet voorzien in het verdrag van Versailles. Waarschijnlijk is deze geplaatst na 1956 en duidt ze de kromming aan van de grens alhier.

GP 788B

GP788B staat nog een beetje verder boven op het talud in dezelfde omstandigheden als 788A. Dit is ook een steen uit 1956.

GP 789 en GP 789A

De spoorweg ligt hier diep naar beneden in een uitgesneden dal tussen de grensstenen. GP789 ( links ) uit 1920 en GP789A ( rechts ) uit 1956.

GP 790 en GP 790A

De Vennbahn gaat nu het donkere Roetgener Wald in. Het donkere bos wordt enkel doorsneden door een lint waar de ( Belgische ) bomen zijn gekapt en waar nu juist naast de bielzen nieuwe opschieters van sparren groeien en dreigen de spoorweg te overwoekeren. Tussen de spoorweg en de grenzen aan beide kanten is het soms smal ( enkele tientallen meters ) maar soms ook breed om het volledige talud nodig om de hoogteverschillen op te vangen ook aan België te laten.   GP790 ( links ) uit 1920 en GP790A ( rechts ) uit 1956.   Tussen GP790A is er tussen de grens en de spoorweg een aarden wal opgericht om de spoorweg watervrij te houden. GP790A staat midden in een stroom.

GP 791 en GP 791A

De nummers 791 en 791A staan niet ver van een overweg. GP791 ( links ) uit 1920 en GP791A ( rechts ) uit 1956.

GP 792 en GP 792A

Voor de nummers 792 en 792A hebben we lang lopen zoeken, maar het was Jannis die ze gevonden heeft.  GP792 ( links ) uit 1920 en GP792A ( rechts ) uit 1956.

GP 793 en GP 793A

GP793 ( links ) uit 1920 en GP793A ( rechts ) uit 1956.

GP 794 en GP 794A

GP794 ( links ) uit 1920 en GP794A ( rechts ) uit 1956.

GP 795 en GP 795A

GP795 ( links ) uit 1920 en GP795A ( rechts ) uit 1956.

GP 796 en GP 796A

GP796 ( links ) uit 1920 en GP796A ( rechts ) uit 1956.  Het vreemde is wel dat GP769A aan beide kanten het letter B draagt aan beide kanten van de grens !!!

GP 797 en GP 797A

De nummers 797 en 797A staan bij een overweg. GP797 ( links ) uit 1920 en GP797A ( rechts ) uit 1956.

GP 798 en GP 798A

GP798 ( links ) uit 1920 en GP798A ( rechts ) uit 1956. We komen stilaan meer in het loofhout. Hier vlak bij was een duiker onder de Vennbahn  voor een zeer mooie wild naar beneden slingerende rivier.  GP797 ( links ) uit 1920 en GP797A ( rechts ) uit 1956.

GP 799 en GP 800

GP797 ( links ) uit 1920 en GP800 ( rechts ) uit 1956. Oorspronkelijk was GP800 al voorzien in het Verdrag van Versailles, maar de steen is vervangen omdat de grensaanduiding bovenop de grenssteen na 1956 niet meer klopte. De oorspronkelijke steen van 1820 was een driehoekige steen, omdat hier ook weer het begin was van de Vennbahn als een Belgische lint in Duitsland. Vroeger ging de grens hier naar het zuiden én volgens de Vennbahn.  Nu vervolgt de grens gewoon haar weg aan beide kanten van de Vennbahn. Hier was vroeger het blauwe gebied op mijn kaartje boven gedaan.

GP 799A en GP 800A

Hier gaat de nummering van de grensstenen anders. In 1920 begon de telling aan beide kanten van de Vennbahn vanaf de eerste grenssteen op de vaste grens tussen België en Duitsland.  Aan de rechtse kant komen we nu telkens het nummer 799 tegen met een volgnummer en aan de linkse kant het nummer 800 met een volgnummer.  Beide stenen dateren vanaf nu uit 1920.   GP799A en 800A staan aan een overweg.

GP 799B en GP 800B

GP799B en 800B staan aan een overweg.

GP 799C en GP 800C

GP799C en 800C staan aan een overweg.

GP 799D en GP 800D

GP799D en 800D staan aan de overweg van de grote baan van Roetgen naar Lammersdorf.

GP 799E en GP 800E

GP799E en 800E staan aan een overweg. GP799E lag verborgen in het gras maar met verenigde krachten hebben we de paal rechtop gezet.

GP 799F en GP 800F

GP799F en 800F staan aan beide zijden van een spoorviaduct.

Tussen het grenspalenpaar 799F-800F en 884-885 is er nog een spoorviaduct; vreemd genoeg zijn daar geen grensstenen voorzien in het verdrag van Versailles.

GP 884

(klik op foto voor vervolg)

Terug naar : map grenspalen België-Duitsland

Terug naar : start pagina