Een stralende zon over een besneeuwd landschap. Het decor van de ceremonie van de herplaatsing van gp246. Uitvalsbasis was het nabijgelegen café "Trapke op". In het procesverbaal en een begeleidend boekje lezen we over de geschiedenis van gp246 het een en ander.
Zie voor het volledige proces-verbaal dit Pdf-bestand (1,5 mb): gp246-herplaatst-procesverbaal.pdf
Reden van de herplaatsing
Grenspaal 246 op de rijksgrens tussen de gemeenten Woensdrecht en Essen is exact 100 jaar geleden -op 29 februari 1904- in verband met een wegreconstructie, onder het verhoogde wegdek terecht gekomen en later verdwenen.
Thans is een nieuwe grenspaal voor dit grenspunt vervaardigd, welke wordt geplaatst op een plaats, niet in de rijksgrens, zoals weergegeven op bijgaande tekening. Mogelijk wordt in de toekomst, na de reconstructie van de kruising Weg naar Wouw - Bredestraat , deze paal weer op het oorspronkelijke feitelijke grenspunt herplaatst.
Herplaatsing
De herplaatsing geschiedt na onderzoek in het terrein door H. De Laet, namens het Kadaster in de provincie Antwerpen en M.J.D. Joskin, namens het Kadaster Nederland - regio Zuid. Zij hebben overwogen en geconstateerd, dat :
· de oorspronkelijke plaats van deze grenspaal op grond van het beschrijvend proces-verbaal van 8-8-1843 thans niet bruikbaar is.
· de meest logische plaats voor de grenspaal 246 thans plaatsing op de bermstrook is.
· voor de herplaatsing een nieuwe fundering langs de weg is gemaakt voor grenspaal 246.
· de grenspaal 246 zich niet exact op de grens van België en Nederland bevindt, maar op een afstand van 11,71 meter van het oorspronkelijke grenspaal.
· de grenspaal 246 deze plaats krijgt, totdat het oorspronkelijke grenspunt zoals weergegeven in het proces verbaal van · 1843, na reconstructie van de wegkruising, weer hiervoor geschikt is.
de nieuwe standplaats geometrisch nauwkeurig is vastgelegd door beide Kadasters.
Waar is de grenspaal gebleven?
De weg is meerdere malen van wegdek gewisseld. In de jaren '60 heeft er nog een ruilverkaveling in het gebied plaatsgevonden. In 1965 is in ieder geval geconstateerd dat de paal er nog ingegraven zat. Daarna zijn er nog enkele reconstructies gevolgd. Hoewel niemand definitief uitsluitsel kan geven, wordt momenteel aangenomen dat de paal bij één van de reconstructies is verdwenen. In het wegdek is met een meetpunt wel de precieze plaats aangegeven, waar de grenspaal in 1904 is ingegegraven.
Voor ons - grenspaalliefhebbers - was het een teleurstelling dat de grenspaal feitelijk al enkele dagen daarvoor geplaatst was. Op de website van gemeente Woensdrecht waren deze foto's te vinden.
In een lange stoet gingen de genodigden en belangstellenden van het café naar de nieuwe grenspaal. Voorop een groepje schutters die een kanon met zich mee zeulden.
Ter plekke had grenspaalwandelaar Piet Janssens een nagemaakte grenspaal geplaatst op de exacte locatie van de oude gp246. De nieuwe gp246 staat daar een tiental meters vandaan in de berm. Deze neppaal komt van een Essense bakker die hem zelf heel kunstig in elkaar geknutseld had ter promotie van zijn chocolaatjes in grenspaalvorm.
Toen volgden de onvermijdelijke toespraken en werd de plechtigheid afgesloten met kanongebulder én de volksliederen gespeeld op een draaiorgel. We zien de burgemeesters eerbiedig luisteren. Een historisch moment in meerdere opzichten want waarschijnlijk werd de Brabançonne niet eerder op een draaiorgel ten hore gebracht.
De nieuwe grenspaal werd natuurlijk uitvoerig geïnspecteerd. Wat het eerste opviel waren de cryptische pamfletten die erop geplakt waren. Dat zal wel niet voorzien zijn in het protocol. Zij verwijzen naar de befaamde tussen-grensteen tussen gp238 en gp239, de zogenaamde Strontpaal. Zo genoemd omdat in vroeger dagen de douaniers daar graag hun 'call of nature' beantwoordden. Echter beroemd geworden omdat de beruchte smokkelaar Klaveren Vrouwke daar door de douane doodgeschoten werd in 1916.
Een plaatselijke actiegroep ijvert voor de terugplaatsing van de oorspronkelijke grenssteen. Die zou nu in de tuin van een familielid staan en weer beschikbaar komen als deze overlijdt.
Opmerkelijk is de fout in het nummer: de 2 is simpelweg omgedraaid.
Dan het leukste moment: de groepsfoto's. Allereerst is hier de werkgroep te zien die de herplaatsing georganiseerd heeft. Twee bekende namen in de grenspalenwereld zien we in dit groepje. Helemaal links (met stok) staat Cees Hoeckx, de schrijver van "Huijbergen, gespleten heerlijkheid; geschiedenis van de Huijbergse grenzen van 1335 tot 1987"
. Rechts van de paal (met opvallende stropdas) staat Louis Minnebach die als kadasterambtenaar geijverd heeft voor de renovatie van de grenspalen in West-Brabant.
Wij als als grenspaalliefhebbers lieten ons ook niet onbetuigd. We zien op deze foto van links naar rechts:
- Louis Fierens: bekend van zijn nog jonge maar al uitgebreide website: http://users.skynet.be/fa247841/grenspalen/grenspalen.html
- Frans Meeus: begonnen met de tussenpaaltjes bij Putte en zich nu stortend op de andere tussenpalen in West-Brabant.
- Piet Janssens: heeft de gehele Belgisch-Nederlandse grens gedaan. Heeft veel contacten in de grenspaalwereld.
- Co Bieze: de nestor van het Nederlandse grenspaalwezen, 83 jaar maar alle detailkennis nog paraat.
- Jannis Deeleman: de man achter de mooie website http://www.grenspalen.com
- mezelf.
Toen weer terug naar het café waar de officiële ondertekening van het proces-verbaal volgde en nog meer toespraken van de diverse burgemeesters. Afsluiting van een bijzondere dag.