We gaan verder met met de grenspalen 152-160t2 langs de grens tussen Nederland en het voormalige koninkrijk Hannover.
Deze grenspalenreeks is voor een groot deel ook te vinden op de sites van Arjen Salverda: http://home.planet.nl/~salve013/home.html , Dick Waanders: http://www.opdegrens.eu en mogelijk Eberhard Gutberlett: http://www.eberhard-gutberlett.de/
Dit monument staat op de scheiding van het Coevorden-Picardië-kanaal (rechts) en het Schoonebeekerdiep (links). Vanaf dit punt volgt de grens het midden van het Schoonebeekerdiep. (11 november 2005)
gp151t5 (2 juli 2005)
gp151t6 (2 juli 2005)
gp152 (2 juli 2005), beide grenspalen, de steen aan de overkant is nauwelijks te zien door het hoge gras. We zien op de foto een ja-knikker (aardolie-pomp) waarvan we er velen zagen op Duitse bodem, echter geen enkele in Nederland.
gp152, nl-oever (2 juli 2005)
gp153 nl-zijde (2 juli 2005)
gp153 de-zijde (2 juli 2005)
gp154, hiervan heb ik alleen de paal op de Nederlandse oever op de foto. Blijkbaar hebben we het Duitse exemplaar niet kunnen vinden (2 juli 2005).
gp155 nl-zijde (2 juli 2005)
gp155 de-zijde (2 juli 2005).
gp156 (2 juli 2005), beide palen, de grens maakt hier een knik naar het noord-oosten. Dit is de situatie in juli 2005.
gp156 de-zijde (2 juli 2005)
gp156 nl-zijde (2 juli 2005)
gp156-de-oever (5 oktober 2006), een goed jaar later is hier wat gewijzigd: aan de overkant van de sloot staat een andere grenssteen.
gp156-nl-oever (5 oktober 2006): dit is een oude RBF/EPM-paal, dit jaar ontdekt in een tuin in Meppen en pas herplaatst. Waarschijnlijk is hij rond 1980 bij graafwerkzaamheden verdwenen.
Dit was oorspronkelijk de eerste van 13 hamervormige grenspalen die rond 1784 geplaatst werden tussen het bisdom Münster en Nederland. Wat zegt grenspalen-nestor Co Bieze hierover:
"De grenstwisten tussen de bewoners van Groningen en Drente enerzijds, en van het Munsterse gebied anderzijds laaiden steeds weer op. Het Bourtanger moeras werd aan beide zijden langzamerhand zodanig bewerkt, dat er regelmatig een betere afwatering ontstond. Hierdoor werd dit gebied steeds meer toegankelijk, met als resultaat, dat de bewoners dieper in dit gebied konden komen, en meer conflicten met elkaar kregen.
Het werd noodzakelijk, om orde op zaken te stellen. Zo werd er op 27 oktober 1764 en 10 november 1764 tussen de "Republick der Vereenigde Nederlanden" en het "Bisdom van Munster" een grensverdrag vastgesteld, waarbij afgesproken werd, dat er 13 grensstenen zouden worden geplaatst. De eerste steen zou komen te staan in de nabijheid van het (nu) Duitse dorp Twist. Bij de plaatsing van de stenen was men het er echter niet over eens, waar de stenen met de nummers 1, 2 en 11 precies moesten worden geplaatst. Door deze moeilijkheden ging het plaatsen van de stenen niet door. Het duurde tot 1784 alvorens het er over eens was, waar deze stenen moesten worden geplaatst. Op 11 oktober 1784 en op 29 oktober 1784 werd een definitieve overeenkomst getekend door beide landen. In dit verdrag werd wederom bepaald, dat er in het Bourtanger moeras 13 grensstenen zouden worden geplaatst."
Volgens een overzicht van Herman Posthumus zijn er hier nog 8 van over. Met deze erbij 9 dus.
gp157 (2 juli 2005), beide palen, de rechterpaal is niet te zien door het hoge gras.
gp157 de-zijde (2 juli 2005).
gp157 nl-zijde (2 juli 2005). Op de Nederlandse kant zo'n mooie hamervormige grenssteen met op de ene kant RBF (Bataafse republiek).
gp157 nl-zijde (2 juli 2005). En op de andere kant EPM (bisdom Münster). De H staat voor koninkrijk Hannover dat later Münster heeft opgeslokt. Hannover werd later op zijn beurt weer ingelijfd door Pruissen. Deze oude RBF/EPM-grenssteen was nr.2 in de aloude RBF/EPM-reeks. Zie voor meer info bij gp156 hierboven.
gp157-nl-oever (5 oktober 2006): dit is de vervanger van de oude 'RBF/EPM'-paal die zomer 2006 naar het Emsland Moormuseum is verhuisd (in oktober 2006 bleek hij echter nog niet in het museum opgesteld te zijn).
Deze paal is weer de voormalige gp156-nl-zijde die naar deze plek is verhuisd. We zien gp157-de-oever op de achtergrond.
Dezelfde grenspaal (5 oktober 2006) met de kaarsrechte sloot op de achtergrond die naar gp156 leidt. Deze sloot werd ooit gegegraven om een grensconflict te beslechten.
gp158 (5 oktober 2006)
gp159 (2 juli 2005)
gp160, beide palen (2 juli 2005).
gp160, nl-zijde (2 juli 2005)
gp160, de-zijde (2 juli 2005).
gp160t1 (5 oktober 2006): uniek met zijn onderstel van heipalen en gemetselde voet op een plateau.
gp160t2 (5 oktober 2006), een grenssteenvervanging door een gele plastic pijp zoals ik die al eerder gezien heb.
Verder naar het noorden langs het Bargerveen - kwamen we deze steen tegen (2 juli 2007). Het lijkt op een grenspaal van het concessiegebeid van de aardoliemaatschappij NAM, in ieder geval geen echte grenssteen.